Γιατί ευλογούνται τα σταφύλια την Εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος;

Γ.Σκαλτσή.Καθηγητού Α.Π.Θ-Απόσπασμα

….Η ΕΥΛΟΓΙΑ τῶν σταφυλιῶν κατὰ τὴ Μεταμόρφωση κατανοεῖται μέσα ἀπὸ τὶς θεολογικές, ἀνθρωπολογικὲς καὶ κοσμολογικὲς διαστάσεις τῆς ἑορτῆς αὐτῆς.
῾Ο Κύριος «ἡμέρας ἓξ» ἢ «ὡσεὶ ἡμέρας ὀκτώ», μετὰ τὴν πρόρρηση τοῦ Πάθους Του,«εἰς ὄρος ὑψηλόν… μετεμορφώθη ἔμπροσθεν αὐτῶν (Πέτρου, ᾿Ιακώβου καὶ ᾿Ιωάννου), καὶ ἔλαμψε τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡς ὁ ἢλιος,τὰ δὲ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο λευκὰ ὡς τὸ φῶς».
Αὐτὸς εἶναι ὁ Δημιουργὸς τοῦ κόσμου,ἀλλὰ καὶ ὁ κυρίαρχος τῶν ἐσχάτων. Αὐτὸς εἶναι ἡ ἄμπελος «ἐν οὐρανοῖς μὲν ἔχουσα τὴν ρίζαν, ἐπὶ γῆς δὲ τὰ κλήματα·ἄμπελος κλαδευομένη τὸ σῶμα, ἀλλ᾿ οὐ τὴν ρίζαν· ἄμπελος μετὰ τρίτην ἡμέραν τοῦ κλαδευθῆναι βλαστάνουσα τὸν βότρυντῆς ἀναστάσεως».

Το Όρος Θαβώρ (Μεταμόρφωση Σωτηρος).mp4

Το νόημα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού και η σημασία στην ζωή των ανθρώπων Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ναυπάκτου κ.κ.Ιεροθέου

Η Μεταμόρφωση του Χριστού επάνω στο όρος Θαβώρ έγινε λίγο προ του Πάθους Του, και συγκεκριμένα σαράντα ημέρες πριν πάθη και σταυρωθή. Άλλωστε, ο σκοπός της Μεταμορφώσεως ήταν να στηριχθούν οι Μαθητές στην πίστη ότι αυτός είναι ο Υιός του Θεού και να μη κλονισθούν για όσα θα έβλεπαν τις ημέρες εκείνες.
Στα τροπάρια της Εκκλησίας φαίνεται αυτή η αλήθεια. Σε ένα ψάλλουμε: "Πρό του τιμίου σταυρού σου και του πάθους, λαβών ούς προέκρινας των ιερών μαθητών προς το Θαβώριον Δέσποτα, ανήλθες όρος". Και στο Κοντάκιο της εορτής λέγεται: "...ίνα όταν σε ίδωσιν σταυρούμενον το μεν πάθος νοήσωσιν εκούσιον τω δε κόσμω κηρύξωσιν ότι συ υπάρχεις αληθώς του Πατρός το απαύγασμα".

Επομένως, κανονικά η Μεταμόρφωση του Χριστού έπρεπε να εορτάζεται τον μήνα Μάρτιο, ανάλογα με το πότε εορτάζεται κάθε χρόνο το Πάσχα. Επειδή, όμως, ο χρόνος αυτός συμπίπτει με την περίοδο της Τεσσαρακοστής και δεν θα μπορούσε να εορτασθή πανηγυρικά, γι’ αυτό η εορτή μεταφέρθηκε την 6η Αυγούστου. Η ημερομηνία αυτή δεν είναι τυχαία, αφού προηγείται σαράντα ημέρες από την εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου), η οποία είναι σαν την Μ. Παρασκευή. Τα γεγονότα της εορτής διασώζονται και από τους τρεις λεγομένους συνοπτικούς Ευαγγελιστές, γιατί η Μεταμόρφωση αποτελεί κεντρικό γεγονός στην ζωή του Χριστού και περικλείει πολλά θεολογικά μηνύματα. (Ματθ. ιζ', 1-8, Μάρκ. θ', 2-8, Λουκ. θ', 28-36).

α'. Υπάρχουν πολλά γεγονότα μεταμορφώσεως

Η Μεταμόρφωση του Χριστού αποτελεί ένα κορυφαίο γεγονός στην ζωή των Μαθητών, που έχει σχέση με την Πεντηκοστή, αφού πρόκειται για μεγάλη εμπειρία του Θεού. Βέβαια, υπάρχει διαφορά μεταξύ της Μεταμορφώσεως και της Πεντηκοστής, από την άποψη ότι οι Μαθητές κατά την Μεταμόρφωση δεν ήταν ακόμη μέλη του θεωθέντος Σώματος του Χριστού, όπως έγιναν την ημέρα της Πεντηκοστής.

Ωστόσο, υπάρχουν και άλλα γεγονότα στην ζωή του Χριστού που συνιστούν μια μεταμόρφωση, αφού οι Μαθητές αξιώθηκαν να δούν μερικές ακτίνες της θεότητος του Χριστού. Θα παρατεθούν δύο από αυτά τα γεγονότα.

Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος 6 Αυγούστου Γεώργιος Ι. Μαντζαρίδης, Ομότιμος Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ.ΠΕΜΤΟΥΣΙΑ

Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος έχει κεντρική θέση στην Ορθόδοξη Εκκλησία και Θεολογία. Είναι το γεγονός που αποκαλύπτει την δόξα της Εκκλησίας και των πιστών. Είναι η μαρτυρία της νέας καταστάσεως που εισάγεται με την έλευση του Χριστού στην ιστορία.

Κατά την Μεταμόρφωση, ο Χριστός φανερώνει μέσα από την ανθρώπινη φύση Του την άκτιστη δόξα της θεότητός Του. Ταυτόχρονα προσλαμβάνει στην άκτιστη θεϊκή δόξα τους ανθρώπους που τον περιβάλλουν.

Ο Μωϋσής και ο Ηλίας μετέχουν στην ίδια λαμπρότητα με τον Χριστό. Η μόνη διαφορά είναι ότι ο Χριστός αποτελεί την πηγή, ενώ αυτοί τους δέκτες της θείας λαμπρότητας. Ο λόγος για τον οποίο μεταμορφώθηκε ο Χριστός ενώπιον των Μαθητών, ήταν η προσέγγιση της ημέρας της Σταυρώσεώς Του: «῞Ινα ὅταν σὲ ἴδωσι σταυρούμενον, τὸ μὲν πάθος νοήσωσιν ἑκούσιον» .

Με την Μεταμόρφωση ο Χριστός από την μια μεριά βεβαιώνει την θεότητά Του, που λίγο νωρίτερα είχαν ομολογήσει οι Μαθητές με το στόμα του Αποστόλου Πέτρου, ενώ από την άλλη προσφέρει μια πρώτη εμπειρία της ελεύσεως της Βασιλείας Του. Ο εορτασμός της Μεταμορφώσεως στις 6 Αυγούστου δεν μας βοηθεί ίσως να θυμηθούμε τον άμεσο σύνδεσμό της με τον Σταυρό του Χριστού. Μόνο αν σκεφθούμε ότι μετά μερικές εβδομάδες, στις 14 Σεπτεμβρίου, γιορτάζεται η Παγκόσμιος Ύψωσις του Τιμίου Σταυρού, που θυμίζει την Μ. Παρασκευή, βρίσκουμε την ιστορική συνάφεια της Εορτής.

Ως ιστορικό δηλαδή γεγονός, η Μεταμόρφωση πραγματοποιήθηκε λίγες εβδομάδες πριν το Πάθος. Στο εκκλησιαστικό εορτολόγιο θα είχε από ιστορική σκοπιά την θέση της λίγες εβδομάδες πριν το Πάσχα· ίσως τόσες, όσες την χωρίζουν τώρα από την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού. Και δεν πρέπει να θεωρείται τυχαίο ότι στην θέση αυτὴ τοποθέτησε η Εκκλησία μας μιαν άλλη εορτή· την εορτή του θεολόγου του Θαβωρείου Φωτός, του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά. Έτσι η δεύτερη Κυριακή της Μ. Τεσσαρακοστής, πέντε εβδομάδες πριν το Πάσχα, είναι αφιερωμένη στον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά.

Ομιλία στη Μεταμόρφωση του Κυρίου -2 Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας- πεμτουσια

Όμως πρέπει και κάτι άλλο να σκεφτούμε. Επειδή ο κόσμος που παρακολουθούσε τα κηρύγματα του Χριστού, έλεγαν άλλοι πως είναι ο Ηλίας, άλλοι πως ο Ιερεμίας ή κάποιος από τους υπόλοιπους προφήτες, κάλεσε στη βουνοκορφή της μεταμόρφωσής του ο Χριστός τους κορυφαίους, ώστε να γίνει ξεκάθαρη διάκριση ανά­μεσα στους δούλους και του αφέντη.

Κι ακόμα είναι σκόπιμο να εκθέσουμε και μια άλλη ερμηνεία. Οι  Εβραίοι συνεχώς κατηγορούσαν τον Κύ­ριο ότι παραβαίνει το νόμο, και τον υπολόγιζαν ως υβριστή του Θεού και σφετεριστή δόξας που δεν του ανήκε, εκείνης του Θεού-Πατρός, κι έλεγαν “Ούτος ουκ έστιν εκ του Θεού, ότι το Σάββατον ου τηρεί” (Ιω. 9,16) ή “Περί καλού έργου ου λιθάζομέν σε, αλλά περί βλα­σφημίας, και ότι, άνθρωπος ων, ποιείς σεαυτόν Θεόν” (Ιω. 10,33). Συγκαλεί, λοιπόν, στο πλευρό του τον Μωυ­σή και τον Ηλία, δύο άνδρες που διακρίθηκαν στο δια­φέντεμα των δικαιωμάτων του Θεού, για να αποδειχθεί ότι οι κατηγορίες και για τα δύο εγκλήματα πηγάζουν μό­νο από κακή πρόθεση· κι ακόμα ότι είναι ανεύθυνος και για τα δύο, μια και όσα ενεργεί ούτε παράβαση του νό­μου συνιστούν, ούτε σφετερισμό ανάρμοστης δόξας αποτελεί ο ισχυρισμός του ότι είναι ισότιμος με τον Πατέ­ρα. Γιατί ο Μωυσής ήταν εκείνος που παρέδωσε το νό­μο, και μπορούσαν να αντιληφθούν οι Ιουδαίοι πως δε θα παρέβλεπε την, καθώς νόμιζαν, παράβασή του. Κι ο Ηλίας πάλι αγωνίστηκε για την επικράτηση της δόξας του Θεού, και δε θα παρίστατο και δε θα υπάκουε σ’ έναν αντίθεο που ονόμαζε τον εαυτό του ισότιμο Θεό, χωρίς να είναι αυτό που ισχυριζόταν και χωρίς να του ταιριάζει αυτό που έκανε.

Είναι και μια άλλη αιτία που σ’ αυτή τη συνάφεια πρέ­πει να ειπωθεί. Ο Χριστός μεταμορφώθηκε έτσι για να πληροφορηθούν όλοι ότι εξουσιάζει εξίσου τη ζωή και το θάνατο. Γι’ αυτό είναι που φέρνει και το ζωντανό, τον Ηλία που ξέρουμε ότι ανελήφθη, και το νεκρό, τον Μω­υσή. Άλλωστε οι δύο άνδρες που εμφανίστηκαν δεν έμειναν σιωπηλοί, σαν φαντάσματα, αλλά μιλούσαν μεταξύ τους για την ένδοξη πορεία του Χριστού στην Ιερουσαλήμ, δηλαδή για το πάθος, το σταυρικό θάνατο και την ανάστασή του.

Σύμφωνα με την ευαγγελική περιγραφή οι μακάριοι μαθητές, όση ώρα ο Χριστός ήταν αφοσιωμένος στην προσευχή, νύσταξαν και τους πήρε ο ύπνος — πόση συγκατάβαση στις ανθρώπινες ανάγκες. Υστέρα, όμως, ξύπνησαν και παρακολούθησαν τη σεβάσμια και παρά­δοξη μεταμόρφωση του Κυρίου. Ο θεσπέσιος Πέτρος νόμισε τότε πως έφτασε ίσως η ώρα της επικράτησης της βασιλείας του Θεού, και εκδηλώνοντας την προτί­μησή του για διαμονή πάνω στα βουνά την ώρα της συντέλειας του κόσμου, προτείνει, χωρίς να καταλαβαί­νει τις συνέπειες, να στηθούν τρείς σκηνές. Αλλά δεν είχε φτάσει η στιγμή της ολοκλήρωσης του κύκλου των αιώνων, κι ούτε ήταν η κατάλληλη ώρα να απολαύσουν οι διαλεχτοί τη συμμετοχή τους στην επαγγελμένη ελπί­δα. Άλλωστε ο Παύλος λέει· “Ος μετασχηματίσει το σώμα της ταπεινώσεως ημών, εις το γενέσθαι αυτό σύμμορφον τω σώματι της δόξης αυτού” (Φιλιππ. 3,21), δη­λαδή του Χριστού. Μια όμως και η πορεία του θεϊκού σχεδίου για τη λύτρωση του ανθρώπου βρισκόταν ακόμα στην αρχή της και καθόλου δεν είχε ολοκληρωθεί, πώς θα ’ταν δυνατό ο Χριστός που ήρθε στη γη εξαιτίας της αγάπης του προς τον κόσμο, να έχει σταματήσει να θέλει να θυσιαστεί για χάρη του; Γιατί έσωσε ολόκληρη την ανθρωπότητα υπομένοντας το σαρκικό θάνατο και παράλληλα καταργώντας τον με την ανάσταση από τους νεκρούς. Είναι ολοφάνερο, λοιπόν, ότι ο Πέτρος δεν είχε ακριβή συνείδηση αυτού που είπε.

Ο Χριστός Μεταμορφώνεται και μεταμορφώνει! Βασίλειος Γκρίλλας, Θεολόγος, ΜΑ Θεολογίας

Πηγή:http://sophia-siglitiki.blogspot.gr/

Σήμερα βρέθηκα στο Κοιμητήριο που αναπαύεται ο κατά σάρκα πατέρας μου.

Υπήρχε μια αναστάτωση. Κάποιοι πήραν από τους τάφους όλα τα μπουκάλια με το ελαιόλαδο που ανάβονται τα καντήλια των κεκοιμημένων.

Έγινε ένας διάλογος στη «γειτονιά» των τάφων με τους λοιπούς παρισταμένους. Ανάλυση του περιστατικού ο ένας, «κακιούλες» ο άλλος…. τα γνωστά! Κάποιος δεν μιλούσε καθόλου.

Ένας άλλος τον ρώτησε… «Μα δεν μιλάς;».

Ο Χριστιανός αυτός ανασήκωσε το κεφάλι και είπε: «Τώρα που μας πήραν τα μπουκάλια με το λάδι θα σας παρακαλέσω να φέρνετε ακόμα μεγαλύτερα!!!».

«Γιατί ρε Τάδε» τον ρώτησε κάποιος τρίτος.

Και η απάντηση ήταν:

«Για να βρεθούν άνθρωποι να πάρουν το λάδι από τα μνήματα σημαίνει πως ο κόσμος πεινάει! Βοηθήστε έτσι διακριτικά!».

Η συζήτηση έπαψε με ηρεμία και προβληματισμό.

Με χαμόγελο βρήκαμε μια μπουκάλα λάδι και ανάψαμε από την ίδια όλοι μας τα καντήλια των ανθρώπων μας.

Ήταν η πρώτη φορά που είδα κεκοιμημένους να Κοινωνούν!
Μεγάλη η Πίστη μας!!!

Αν θέλει, ακόμα και το πρόβλημα το κάνει αγιασμό!

Ακόμα και το περίεργο, το κάνει καλό λογισμό.
Ακόμα και τον εγωισμό, τον κάνει Κοινωνία.

Δόξα τω Θεώ!!!

Καθώς δυνάμεθα βλέπουμε και φέτος τον Χριστό να Μεταμορφώνεται και να μεταμορφώνει!»

Η μεταμόρφωση του Χριστού και η σημασία της για μας Βασίλειος Στογιάννος, Καθηγητής Ιστορίας των χρόνων & της Ερμηνείας της Καινής Διαθήκης Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ.

Η Μεταμόρφωση δεν είναι από τις εορτές που το περιεχόμενό τους μπορεί να εξαντληθεί στην ανάμνηση ενός γεγονότος. Η ευρύτητα του εορτασμού είναι ανάλογη και με το θεολογικό και σωτηριολογικό περιεχόμενο της εορτής. Η Εκκλησία έθεσε τη Μεταμόρφωση του Χριστού εορτολογικά στο κέντρο του διαστήματος από το Πάσχα μέχρι τα Χριστούγεννα. Χονδρικά μεσολαβεί περίπου το ίδιο διάστημα -τέσσερις μήνες- ανάμεσα στις τρεις μεγάλες Δεσποτικές εορτές. Η Μεταμόρφωση, μαζί με την Ενανθρώπιση και το Πάσχα, είναι ένας από τους πνευματικούς σταθμούς της ανθρώπινης πορείας μέσα στο χρόνο. Κι αυτό δείχνει πως η Εκκλησία δεν θεώρησε ποτέ τη Μεταμόρφωση ως ένα απλό θαύμα, αλλά ως μία πράξη του Χριστού τής ίδιας σημασίας για την σωτηρία μας με την Ενσάρκωση και την Ανάσταση. Γι’ αυτό πρόταξε την νηστεία, γι’ αυτό περικύκλωσε την κυρία ημέρα της εορτής με προεόρτια και μεθέορτα.

Μια και τόσο μεγάλη είναι η εορτή, καλό θα είναι να μιλήσουμε λίγο για το νόημά της, έτσι που ο εορτασμός μας να έχει μια σωστή θεμελίωση και να μην εξαντλείται στην τήρηση των πατροπαράδοτων εθίμων.

Η Μεταμόρφωση του Χριστού είναι ένα επεισόδιο από την επίγεια δράση του, που έλαβε χώρα λίγο πριν από την πορεία του προς την Ιερουσαλήμ, πορεία που απέληξε στο Πάθος και την Ανάσταση. Μαζί με την Βάπτιση έχει κοινή την αποκάλυψη της αγίας Τριάδος. Μαζί με την Ανάσταση έχει κοινή την αποκάλυψη της δόξας του Θεού. Μαζί με την Πεντηκοστή έχει κοινή την δημιουργική επενέργεια του Παρακλήτου.

Είναι αποκάλυψη του Θεού προς τον άνθρωπο η Μεταμόρφωση, που βοηθά στη σωτηρία μας με τη σωστή θεογνωσία και ανθρωπογνωσία που παρέχει. Αποκαλύπτεται σ’ αυτήν ποιός είναι ο Χριστός, αλλά συγχρόνως και ποιός είναι ο άνθρωπος και που βαδίζει η ιστορία μας. Αυτά τα τρία σημεία θα δούμε στη συνέχεια -χωρίς φυσικά και να εξαντλούμε το νόημά της.

Μας δείχνει η Μεταμόρφωση ποιoς είναι ο Χριστός. Πολλοί σύγχρονοί μας έχουν για τον Χριστό την πλανεμένη αντίληψη πως είναι ένας μεγάλος δάσκαλος ή ένας ηθικολόγος. Η Μεταμόρφωσή του όμως αποκαλύπτει ότι είναι Υιός του Θεού. Η αλλαγή της μορφής του, το θεϊκό άκτιστο φως που το περιτριγύρισε, η ουράνια φωνή του Πατρός που μαρτύρησε για τη θεϊκή του φύση, όλα δείχνουν ότι είναι Θεός. Μπορεί να έζησε ανάμεσά μας με την μορφή δούλου, μπορεί από αγάπη για μας να υπέμεινε το σταυρικό θάνατο, δεν παύει όμως ούτε στιγμή να είναι ο Λόγος του Θεού που ενανθρώπησε, δίδαξε, έπαθε και αναστήθηκε από απέραντη αγάπη για το πλάσμα του, τον άνθρωπο. Επειδή είναι Θεός, γι’ αυτό είναι και σωτήρας μας. Επειδή είναι Θεός, γι’ αυτό τα λόγια του και η ζωή του είναι δεσμευτικά για τους πιστούς. Επειδή είναι Θεός, γι’ αυτό η ζωή και το έργο του είναι το κέντρο της πίστεώς μας.