ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΝΥΣΣΗΣ Η ΣΠΕΡΜΑΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ

  ΚΕΙΜΕΝΟ
   

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Ει άυλός εστιν ο Θεός, πόθεν η ύλη, πώς το ποσόν εκ του απόσου, και εκ του αόπτου το ορατόν, και εκ του αμεγέθους τε και αορίστου, το πάντως όγκω τινί και πηλικότητι οριζόμενον; Και τα άλλα πάντα όσα περί την ύλην οράται, πώς ή πόθεν παρήγαγεν ο μηδέν εν τη εαυτού φύσει τοιούτον έχων;

Μία γαρ εκάστου τών περί της ύλης προφερομένων ημίν η λύσις: Το μήτε αδύνατον την σοφίαν του Θεού υποτίθεσθαι, μήτε την δύναμιν άσοφον· αλλά μετ' αλλήλων είναι ταύτα. Και εν αμφότερα δείκνυσθαι, ως άμα και κατά ταυτόν τω ετέρω συγκαθοράσθαι το έτερον. Το τε γαρ σοφόν αυτού θέλημα τη δυνάμει των ενεργουμένων εφανερώθη, και η ενεργητική αυτού δύναμις εν τω σοφώ θελήματι ετελειώθη.

Ει ουν εν τω αυτώ και κατά ταυτόν εστιν η σοφία και η δύναμις ούτε αγνοεί όπως αν ύλη προς την κατασκευήν ευρεθείη των όντων, ούτ' αδυνατεί το νοηθέν προαγαγείν εις ενέργειαν.

Πάντα δε δυνάμενος, ομού τα πάντα δι' ων η ύλη συνίσταται τω σοφώ τε και δυνατώ θελήματι κατεβάλετο προς την απεργασίαν των όντων, το κούφον, το βαρύ, το ναστόν, το αραιόν, το μαλακόν, το αντίτυπον, το υγρόν, το ξηρόν, το ψυχρόν, το θερμόν, το χρώμα, το σχήμα, την περιγραφήν, το διάστημα· α πάντα μεν καθ' εαυτά έννοιαί εστι και ψιλά νοήματα. Ου γαρ τι τούτων εφ' εαυτού ύλη εστίν, αλλά συνδραμόντα προς άλληλα, ύλη γίνεται.



Ει ουν τω υπερέχοντι της σοφίας και της δυνάμεως, και πάντα οίδε και πάντα δύναται, τάχα πώς προσεγγίζομεν τη υψηλή του Μωϋσέως φωνή, ος φησιν· "Εν κεφαλαίω (τούτο γαρ αντί της "αρχής" Ακύλας εκδέδωκε) πεποιήσθαι παρά του Θεού τον ουρανόν και την γην";

Επειδή γαρ εισαγωγικόν προς θεογνωσίαν το της Γενέσεως βιβλίον ο προφήτης πεποίηται, και σκοπός εστι τω Μωυσή, τους τη αισθήσει δεδουλωμένους χειραγωγήσαι δια των φαινομένων προς τα υπερκείμενα της αισθητικής καταλήψεως, ουρανώ δε και τη γη ορίζεται ημίν η δια της όψεως γνώσις.





Δια τούτο ως περιεκτικά των όντων τα έσχατα τών δια της αισθήσεως ημίν γινωσκομένων ο λόγος ωνόμασεν, ίνα δια του τα περιέχοντα ειπείν παρά Θεού γεγενήσθαι, συμπεριλάβη παν το εντός των άκρων περιεχόμενον, και αντί του ειπείν ότι αθρόως πάντα τα όντα ο Θεός εποίησεν, είπεν "εν κεφαλαίω", ήτοι "εν αρχή" πεποιηκέναι τον Θεόν τον ουρανόν και την γην.

Μία δε των δύο φωνών η σημασία, της τε αρχής και του κεφαλαίου. ∆ηλούται γαρ επίσης δι' εκατέρων το αθρόον: εν μεν γαρ τω "κεφαλαίω", το συλλήβδην τα πάντα γεγενήσθαι περιίστησι, δια δε της "αρχής" δηλούται το ακαρές τε και αδιάστατον. Η γαρ "αρχή" παντός διαστηματικού νοήματος αλλοτρίως έχει. Ως το σημείον αρχή της γραμμής, και του όγκου το άτομον, ούτως και το ακαρές του χρονικού διαστήματος.



Η ουν αθρόα των όντων παρά τής αφράστου δυνάμεως του Θεού καταβολή, αρχή παρά του Μωϋσέως, ήτουν κεφάλαιον κατωνομάσθη, εν ή το παν συστήναι λέγεται· τα μεν άκρα των όντων ειπών· τα δε μέσα κατά το σιωπώμενον τοις άκροις συνενδειξάμενος. Άκρα δε φημι, δια την ανθρωπίνην αίσθησιν, ή ούτε εις τα υπό γην διαδύεται, ούτε τον ουρανόν διαβαίνει.



Ουκούν τούτο νοείν, η αρχή της κοσμογονίας υποτίθεται, ότι πάντων των όντων τας αφορμάς και τας αιτίας, και τας δυνάμεις, συλλήβδην ο Θεός εν ακαρεί κατεβάλλετο, και εν τη πρώτη του θελήματος ορμή, η εκάστου των όντων ουσία συνέδραμεν, ουρανός, αιθήρ, αστέρες, πυρ, αήρ, θάλασσα, γη, ζώον, φυτά· α τω μεν θείω οφθαλμώ πάντα καθεωράτο, τω της δυνάμεως λόγω δεικνύμενα, τω, καθώς φησιν η προφητεία, «ειδότι πάντα προ της γενέσεως αυτών.»

ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ ΚΑΤΑ ΠΛΟΥΤΟΥΝΤΩΝ

Η ΦΙΛΟΠΤΩΧΙΑ



Δεν είναι καθόλου εύκολο να βρει κανείς την υψηλότερη απ’ όλες τις αρετές και να της δώσει το πρωτείο και το βραβείο, όπως ακριβώς δεν είναι εύκολο να βρει μέσα σ’ ένα ολάνθιστο και μοσχοβόλο λιβάδι το πιο ωραίο κι ευωδιαστό λουλούδι, καθώς πότε το ένα και πότε το άλλο του τραβάει την προσοχή και τον προκαλεί να το κόψει πρώτο.[…]



Και αν ο Παύλος, που ακολουθεί κι αυτός το Χριστό, θεωρεί την αγάπη ως την πρώτη και μεγαλύτερη εντολή, ως τη σύνοψη του νόμου και των προφητών, το καλύτερο μέρος της θεωρώ πως είναι η αγάπη στους φτωχούς και, γενικότερα, η ευσπλαχνία και η συμπάθεια στους συνανθρώπους. Γιατί τίποτα άλλο δεν ευχαριστεί τόσο πολύ το Θεό και τίποτα άλλο δεν Του είναι τόσο αγαπητό όσο η ευσπλαχνία. Αυτή, μαζί με την αλήθεια, πηγαίνει μπροστά Του και αυτή και αυτή πρέπει να Του προσφερθεί πριν από την Κρίση. Μα και σε τίποτα άλλο δεν δίνεται ως ανταπόδοση από Εκείνον, που κρίνει με δικαιοσύνη και ζυγίζει με ακρίβεια την ευσπλαχνία, όσο στη φιλανθρωπία.



Σ’ όλους λοιπόν τους φτωχούς και σ’ εκείνους που για οποιανδήποτε λόγο κακοπαθούν, οφείλουμε μα δείχνουμε ευσπλαχνία, σύμφωνα με την εντολή: «Να μετέχετε στη χαρά όσων χαίρονται και στη λύπη όσων λυπούνται» (Ρωμ.12, 15). Και οφείλουμε να προσφέρουμε στους ανθρώπους, ως άνθρωποι κι εμείς, την εκδήλωση της καλοσύνης μας, όταν τη χρειάζονται, χτυπημένοι από κάποια συμφορά, λ.χ. χηρεία ή ορφάνια ή ξενητιά ή σκληρά αφεντικά ή άδικους άρχοντες ή άσπλαχνους κλέφτες ή δήμευση περιουσίας ή ναυάγιο. Όλοι είναι αξιολύπητοι. Όλοι βλέπουν τα χέρια μας, όπως εμείς βλέπουμε τα χέρια του Θεού.



Τι θα κάνουμε λοιπόν εμείς, που έχουμε τιμηθεί με το μεγάλο όνομα «χριστιανοί» και αποτελούμε τον διαλεχτό και ξεχωριστό λαό, ο οποίος οφείλει να καταγίνεται σε καλά και σωτήρια έργα; Τι θα κάνουμε εμείς οι μαθητές του πράου και φιλάνθρωπου Ιησού, που σήκωσε τις αμαρτίες μας, ταπεινώθηκε, παίρνοντας την ανθρώπινη φύση μας, κι έγινε φτωχός, για να γίνουμε εμείς πλούσιοι με τη θεότητα; […]



Ας μη γίνουμε, αγαπητοί μου φίλοι και αδελφοί, κακοί διαχειριστές των αγαθών που μας δόθηκαν. Ας μην κοπιάζουμε για να θησαυρίζουμε και ν’ αποταμιεύουμε, ενώ άλλοι υποφέρουν από την πείνα. Ας μιμηθούμε τον ανώτατο και κορυφαίο νόμο του Θεού, που στέλνει τη βροχή σε δικαίους και αδίκους και ανατέλλει τον ήλιο επίσης για όλους. […]

ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΣΟΦΑ ΛΟΓΙΑ ΚΙ ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ Α'

ΣΟΦΑ ΛΟΓΙΑ ΚΙ ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ

ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ



Δεν γνωρίσαμε εμείς τον Θεό για τη δικαιοσύνη μας, αλλά ο Θεός μας γνώρισε διά μέσου της αγάπης του.



·  Πρέπει να μην ξεχνάμε ότι είναι αναρίθμητες οι ευκαιρίες που μας δίνει ο Θεός για να τελειοποιηθούμε.

·  Ο Θεός δίνει τη δύναμη που χρειάζεται στον άνθρωπο στους κόπους και τους αγώνες του για την αρετή.

·  Από την μνήμη των παρελθόντων και από την πείρα των παρόντων διδασκόμαστε για το μέλλον.

·  Όποιος γεύτηκε την γλυκύτητα του λόγου του Θεού και τον πρόδωσε, μοιάζει μ’ εκείνον που άλλαξε το πολύτιμο διαμάντι μ’ ένα χρωματιστό γυαλί.

·  Μια έφοδος του ένθεου δεν μπορεί να φέρει κακό, αν εμείς έχουμε όπλο την πίστη.

·  Η θεία βοήθεια από τη μια και η θέλησή μας από την άλλη φέρνουν την νίκη κατά του πονηρού.

·  Ο Θεός δεν εξετάζει τον άνθρωπο μερικώς, αλλά συνολικώς, για να σου διδάξει την αμεροληψία.

·  Η μολυσμένη ατμόσφαιρα και η κακία έχουν ένα κοινό σημείο: η μία μολύνει το σώμα και η άλλη την ψυχή.

·  Διατήρησε αγνή την ψυχή σου σαν το πολυτιμότερο κεφάλαιο στη ζωή σου.

·  Οι μέλισσες ούτε σε όλα τα άνθη πλησιάζουν ούτε προσπαθούν να τα σηκώσουν ολόκληρα, αλλά παίρνουν ό,τι τους είναι χρήσιμο και φεύγουν.

·  Η ψυχή μας εξομοιώνεται με όσα σπουδάζει και πράττει και με όσα αισθάνεται, σύμφωνα με την κατεύθυνση που της δώσαμε.

·  Όπως οι ληστές κρύβονται στα σκιερά μέρη για να ληστέψουν περαστικούς, έτσι και ο διάβολος κρύβεται στις απολαύσεις για να κυριεύσει την ψυχή μας.

·  Η κακία μοιάζει πολύ με την ατμόσφαιρα που μολύνει, όταν έχει δηλητηριώδεις αναθυμιάσεις.

·  Η πραγματική χαρά συμβαδίζει ουσιαστικά με την λύπη και τα δάκρυα.

·  Ο Θεός δεν έχει πάντοτε ανάγκη υπενθυμίσεως για τις ανάγκες μας, αλλά της ειλικρινούς διαθέσεώς μας.

·  Οι ημέρες της ζωής μας βιάζονται και δεν περιμένουν τον οκνηρό να διορθωθεί.

·  Το κακό και η αμαρτία ξεκινούν από τη δική μας προαίρεση.

·  Όταν ικανοποιείται η ανάγκη του φαγητού δεν πρέπει να λησμονείται η ευεργεσία του Θεού.

·  Όπως οι βαφείς βάφουν με χρώματα ανεξίτηλα, έτσι ανεξίτηλο πρέπει να μείνει μέσα μας το καλό.

·  Μην αφήνεις να διαμορφώνονται πονηρές ιδέες στο μυαλό σου τις ώρες της αναπαύσεως.

·  Η αποβολή μιας συνήθειας είναι δύσκολο, αλλά όχι και ακατόρθωτο έργο.

·  Τίποτε από τα γύρω μας δεν μένει αμετάβλητο, ούτε κι εμείς οι ίδιοι.

·  Δεν πρέπει να επιδιώκουμε την θεραπεία του κακού με το κακό.

·  Τα πράγματα του βίου αλλάζουν εύκολα δεσπότη, η αρετή μόνο είναι αναφαίρετο κτήμα.

·  Δώσε πρώτη κληρονομιά στα παιδιά σου την αρετή και ύστερα μοίρασέ τους και την περιουσία σου.

·  Η ψαλμωδία για τα παιδιά είναι άνεση και ευχαρίστηση, αλλά και αναφορά στον Θεό.

·  Όπως η φύση παίρνει λαμπρό χρώμα από τον ακτινοβόλο ήλιο, έτσι και η ψυχή μας από τα διδάγματα των πατέρων.

·  Να μην δίνεις άφθονο πλούτο στις ανέσεις σου αλλά στην ψυχή σου.

·  Όπως ο όγκος του σώματος δημιουργεί πρήξιμο και φλόγωση, έτσι και τα πάθη φλογίζουν την ψυχή.

·  Όταν βλέπεις κάποιον να κλαίει για τα αμαρτήματά του, συμπάθησέ του και μιμήσου τον.

·  Να αποφεύγουμε την αμαρτία καθώς και τα άλογα ζώα τη δηλητηριώδη τροφή.

·  Να αποφεύγεις την αμαρτία, όπως το ελάφι το σχοινί και το πτηνό την παγίδα.

·  Από όποιο πράγμα αμαρτάνουμε ευκολότερα πρέπει να προφυλασσόμαστε περισσότερο.

·  Προσπάθησε να περισυλλέγεις τους ναυαγούς της αμαρτίας δείχνοντάς τους σανίδα σωτηρίας την ελπίδα του Θεού.

·  Όταν μας περιτριγυρίζει η φωτιά του κακού ή τα λιοντάρια της αμαρτίας, να ελπίζουμε στο Θεό για τη σωτηρία μας.

·  Να μην υπερπαχύνεις το σώμα σου, γιατί εξασθενείς την ψυχή σου.

·  Να μοιράζεις τα εφόδια προς το σώμα και την ψυχή ανάλογα με την ανάγκη του καθενός.

·  Παράβλεπε τη σάρκα που είναι φθαρτή και επιμελού της ψυχής που είναι αθάνατη.

·  Ο Θεός μας σώζει από τους  κινδύνους και όταν ακόμη χαθεί κάθε ελπίδα σωτηρίας.

·  Η θλίψη είναι φυσικό φαινόμενο και η μετάνοια θαυμάσια πράξη.

·  Όπως οι ιατρικές συμβουλές αποδεικνύονται ωφέλιμες όταν τηρούνται το ίδιο και οι πνευματικές.

·  Από το πλήθος των ανομιών μας και η φύση ακόμα στενάζει και έφυγαν από τα φυσικά τους όρια οι περιοχές του χρόνου.

·  Φύλαξε την πίστη σου προς τον Κύριο, όπως το κογχύλι το σώμα του από τον κίνδυνο.

·  Όπως τα αρπακτικά πουλιά έγιναν τροφοδότες και φύλακες του Ηλιού, έτσι και οι ασθένειες μας τροφοδοτούν την ελπίδα της αιώνιας ζωής.

ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΠΕΡΙ ΠΡΩΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΗΜΕΡΑΣ Τελευταίο τμήμα τής Β' Ομιλίας "Εις την Εξαήμερον"

  ΚΕΙΜΕΝΟ
   

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

"Και εκάλεσεν ο Θεός το φως ημέραν, και το σκότος εκάλεσε νύκτα".



Νυν μεν λοιπόν μετά την ηλίου γένεσιν ημέρα εστίν, ο υπό ηλίου πεφωτισμένος αήρ, εν τω υπέρ γην ημισφαιρίω λάμποντος, και νυξ σκίασμα γης αποκρυπτομένου ηλίου γινόμενον.

Τότε δε ου κατά κίνησιν ηλιακήν, αλλ' αναχεομένου του πρωτογόνου φωτός εκείνου, και πάλιν συστελλομένου κατά το ορισθέν μέτρον παρά Θεού, ημέρα εγένετο, και νυξ αντεπήει.



"Και εγένετο εσπέρα, και εγένετο πρωί, ημέρα μία".



Εσπέρα μεν ουν εστι κοινός όρος ημέρας και νυκτός· και πρωία ομοίως η γειτονία νυκτός προς ημέραν.

Ίνα τοίνυν τα πρεσβεία της γενέσεως αποδώ τη ημέρα, πρότερον είπε το πέρας της ημέρας, είτα το της νυκτός, ως εφεπομένης της νυκτός τη ημέρα.   Η γαρ προ της γενέσεως του φωτός εν τω κόσμω κατάστασις, ουχί νυξ ην, αλλά σκότος· το μέντοι αντιδιασταλέν προς την ημέραν, τούτο νυξ ωνομάσθη· όπερ νεωτέρας και της προσηγορίας μετά την ημέραν τετύχηκεν.



Εγένετο (ουν) εσπέρα, και εγένετο πρωί.



Το ημερονύκτιον λέγει. Και ουκέτι προσηγόρευσεν, ημέρα και νύξ, αλλά τω επικρατούντι την πάσαν προσηγορίαν απένειμε. Ταύτην αν και εν πάση τη Γραφή την συνήθειαν εύροις, εν τη του χρόνου μετρήσει ημέρας αριθμουμένας, ουχί δε και νύκτας μετά των ημερών.

"Αι ημέραι των ετών ημών", ο ψαλμωδός φησιν. Και πάλιν ο Ιακώβ· "Αι ημέραι της ζωής μου μικραί και πονηραί". Και πάλιν, "Πάσας τας ημέρας της ζωής μου".

Ωστε τα νυν εν ιστορίας είδει παραδοθέντα νομοθεσία εστί προς τα εξής: "Και εγένετο εσπέρα, και εγένετο πρωί, ημέρα μία".

Τίνος ένεκεν ουκ είπε πρώτην, αλλά μίαν; (καίτοιγε ακολουθότερον ην τον μέλλοντα επάγειν δευτέραν και τρίτην και τετάρτην ημέραν, την κατάρχουσαν των εφεξής πρώτην προσαγορεύσαι). Αλλά μίαν είπεν, ήτοι το  μέτρον ημέρας και νυκτός περιορίζων, και συνάπτων του ημερονυκτίου τον χρόνον, ως των εικοσιτεσσάρων ωρών μιάς ημέρας εκπληρουσών διάστημα, συνυπακουομένης δηλονότι τη ημέρα και της νυκτός, ώστε καν εν ταις τροπαίς του ηλίου συμβαίνη την ετέραν αυτών υπερβάλλειν, αλλά τω γε αφωρισμένω χρόνω εμπεριγράφεσθαι πάντως αμφοτέρων τα διαστήματα·

ως αν ει έλεγε, το των τεσσάρων και είκοσιν ωρών μέτρον, μιάς εστιν ημέρας διάστημα·

ή, η του ουρανού από του αυτού σημείου επί το αυτό πάλιν αποκατάστασις εν μια ημέρα γίνεται· ώστε οσάκις αν εσπέρα και πρωία κατά την του ηλίου περιφοράν επιλαμβάνη τον κόσμον, μη εν πλείονι χρόνω, αλλ' εν μιάς ημέρας διαστήματι την περίοδον εκπληρούσθαι.

Η κυριώτερος ο εν απορρήτοις παραδιδόμενος λόγος, ως άρα ο την του χρόνου φύσιν κατασκευάσας Θεός, μέτρα αυτώ και σημεία τα των ημερών επέβαλε διαστήματα, και εβδομάδι αυτόν εκμετρών, αεί την εβδομάδα εις εαυτήν ανακυκλούσθαι κελεύει, εξαριθμούσαν του χρόνου την κίνησιν.

Την εβδομάδα δε πάλιν εκπληρούν την ημέραν μίαν, επτάκις αυτήν εις εαυτήν αναστρέφουσαν, τούτο δε κυκλικόν εστι το σχήμα, αφ' εαυτού άρχεσθαι, και εις εαυτό καταλήγειν. Ο δη και του  αιώνος ίδιον, εις εαυτόν αναστρέφειν, και μηδαμού περατούσθαι.

Δια τούτο την κεφαλήν του χρόνου ουχί πρώτην ημέραν, αλλά "μίαν" ωνόμασεν· ίνα και εκ της προσηγορίας το συγγενές έχη προς τον αιώνα. Του γαρ μοναχού ακοινωνήτου προς έτερον η τον χαρακτήρα δεικνύουσα, οικείως και προσφυώς προσηγορεύθη "μία".

Ει δε πολλούς ημίν αιώνας παρίστησιν η Γραφή, αιώνα αιώνος, και αιώνας αιώνων πολλαχού λέγουσα, αλλ' ουν κακεί ουχί πρώτος, ουδέ δεύτερος, ουδέ τρίτος ημίν αιών απηρίθμηται· ώστε μάλλον καταστάσεων ημίν και πραγμάτων ποικίλων διαφοράς, αλλ' ουχί περιγραφάς και πέρατα και διαδοχάς αιώνων εκ τούτου δείκνυσθαι.

"Ημέρα" γαρ "Κυρίου", φησί, "μεγάλη και επιφανής". Και πάλιν, "Ινα τι υμίν ζητείν την ημέραν του Κυρίου; Και αύτη εστί σκότος και ου φως". Σκότος δε, δηλονότι τοις αξίοις του σκότους. Επεί ανέσπερον και αδιάδοχον και ατελεύτητον την ημέραν εκείνην οίδεν ο  λόγος, ην και ογδόην ο ψαλμωδός προσηγόρευσε, δια το έξω κείσθαι του εβδοματικού τούτου χρόνου.

Ώστε καν ημέραν είπης, καν αιώνα, την αυτήν ερείς έννοιαν. Είτε ουν ημέρα η κατάστασις εκείνη λέγοιτο, μία εστί και ου πολλαί· είτε αιών προσαγορεύοιτο, μοναχός αν είη και ου πολλοστός. Ινα ουν προς την μέλλουσαν ζωήν την έννοιαν απαγάγη, μίαν ωνόμασε του αιώνος την εικόνα, την απαρχήν των ημερών, την ομήλικα του φωτός, την αγίαν κυριακήν, την τη αναστάσει του Κυρίου τετιμημένην.

Εγένετο ουν εσπέρα, φησί, και εγένετο πρωί, ημέρα μία.

ΑΓΙΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΠΑΡΑΙΝΕΣΕΙΣ ΠΕΡΙ ΗΘΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΚΑΙ ΧΡΗΣΤΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ

ΠΑΡΑΙΝΕΣΕΙΣ ΠΕΡΙ ΗΘΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΚΑΙ ΧΡΗΣΤΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ



1. Η ΛΟΓΙΚΗ ΤΗΣ ΘΕΟΣΕΒΕΙΑΣ

Οι άνθρωποι καταχρηστικά λέγονται λογικοί. Δεν είναι λογικοί όσοι έμαθαν απλώς τα λόγια και τα βιβλία των αρχαίων σοφών, αλλ' όσοι έχουν τη λογική ψυχή και μπορούν να διακρίνουν ποιο είναι το καλό και ποιο το κακό και αποφεύγουν τα πονηρά και βλαβερά στην ψυχή, τα δε αγαθά και ψυχωφελή, τα αποκτούν πρόθυμα με τη μελέτη και τα εφαρμόζουν με πολλή ευχαριστία προς τον Θεό. Αυτοί μόνοι πρέπει να λέγονται αληθινά λογικοί άνθρωποι.


2. Ο ΑΛΗΘΙΝΑ ΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ
Ο αληθινά λογικός άνθρωπος ένα μόνο ζήλο έχει: να πείθεται και να αρέσει στο Θεό των όλων.

Σ' αυτό και μόνον πρέπει να εκπαιδεύει την ψυχή του, ώστε ν' αρέσει στο Θεό, ευχαριστώντας για την τόσο μεγάλη Του πρόνοια και ρύθμιση των όλων, οτιδήποτε κι' αν του τύχη στη ζωή του.

Γιατί είναι άτοπο, τους μεν Ιατρούς, που μας δίδουν και πικρά και δυσάρεστα φάρμακα, να τους ευχαριστούμε για την υγεία του σώματός μας, προς τον Θεόν δε να είμαστε αχάριστοι, για τα πράγματα που μας φαίνονται δυσάρεστα και δύσκολα και να μην ξέρομε ότι όλα γίνονται όπως πρέπει και προς το συμφέρον μας κατά την Πρόνοιά Του.

Η γνώσις (του θελήματος του Θεού) και η πίστη στο Θεό, είναι η σωτηρία και η τελειότης της ψυχής.


3. ΟΙ ΜΕΓΙΣΤΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΜΑΣ
Την εγκράτεια, την ανεξικακία, την σωφροσύνη, την καρτερία, την υπομονή και τα όμοιά τους, τις έχουμε πάρει σαν μέγιστες και ενάρετες δυνάμεις από το Θεό. Αυτές αντιπαρατάσσονται και αντιστέκονται και βοηθούν σε όλες εκείνες τις δυσκολίες που προέρχονται εκείθεν (από τον αντικείμενων εχθρό — τον διάβολο).

Εάν τις γυμνάζομε και τις έχομε πρόχειρες τις δυνάμεις αυτές, τότε πια τίποτε δεν φαίνεται να μας γίνεται δύσκολο ή οδυνηρό ή αφόρητο, γιατί αναλογιζόμαστε πως όλα είναι ανθρώπινα και νικώνται από τις (παραπάνω) αρετές που έχομε μέσα μας.

Αυτό δεν το σκέπτονται οι ψυχικά ανόητοι. Διότι ούτε καν λογαριάζουν πως όλα γίνονται καλά και όπως πρέπει προς το συμφέρον μας, για να λάμψουν τελείως οι αρετές και να στεφανωθούμε (βραβευθούμε) από το Θεό.


4. Η ΕΠΙΘΥΜΙΑ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ
(Θα είσαι πνευματικός άνθρωπος), όταν λογαριάζεις για φαντασία και μόνον και μάλιστα ολιγοχρόνια την απόκτηση χρημάτων και την άφθονη χρησιμοποίησή τους και όταν γνωρίζεις ότι η ενάρετη και αρεστή στο Θεό πολιτεία διαφέρει πολύ από τον πλούτο.

Όταν το μελετάς αυτό, ασφαλώς και το διατηρείς στη μνήμη σου, δεν θα στενάξεις, δεν θα θρηνήσεις και δεν θα κατηγορήσεις κανέναν, αλλά για όλα θα ευχαριστήσεις το Θεό, βλέποντας τους χειρότερους από σένα να στηρίζονται στα λόγια και στα χρήματα.

(Έχε υπ' όψη σου, ότι τα χρήματα) είναι το χειρότερο πάθος της ψυχής, καθώς και η επιθυμία, η δόξα και η άγνοια.

ΑΓΙΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ Ο ΣΙΝΑΪΤΗΣ ΜΕ ΠΟΙΑ ΔΥΝΑΜΗ ΟΙ ΑΙΡΕΤΙΚΟΙ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟΥΝ Ή ΠΡΟΦΗΤΕΥΟΥΝ

ΑΓΙΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ Ο ΣΙΝΑΪΤΗΣ

Επίσκοπος Θεουπόλεως Αντιοχείας


ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ

ΕΡΩΤΗΣΗ 20η


Με ποια δύναμη αυτοί που πιστεύουν και κάνουν τα αντίθετα, πολλές φορές προφητεύουν και θαυματουργούν;



ΑΠΑΝΤΗΣΗ



Τα διάφορα σημεία και θαύματα και οι προφητείες πολλές φορές γίνονται και από ανάξιους, σύμφωνα με κάποια ανάγκη ή οικονομία, όπως συνέβη με τον Βαρλαάμ12 και την εγγαστρίμυθο13. Και αλλού, οι απόστολοι, όταν βρήκαν κάποιον άπιστο, «ο οποίος έδιωχνε δαιμόνια με το όνομα του Χριστού»14, και τον εμπόδισαν και το ανάφεραν στον Χριστό, ο Χριστός τους είπε «Μη τον εμποδίζετε, γιατί όποιος δεν είναι εναντίον σας, είναι με το μέρος σας»15. Επομένως, όταν δης να γίνεται ένα θαύμα και από αιρετικούς και από άπιστους, να μην απορήσεις ούτε να μετακινηθείς από την ορθόδοξη πίστη. Γιατί πολλές φορές εκείνη που κάνει το θαύμα είναι η πίστη αυτού που προσέρχεται, και όχι η αξία εκείνου που το κάνει. Άλλωστε ο Ιωάννης, ο μεγαλύτερος από όλους όσους γεννήθηκαν από γυναίκες16, δεν φαίνεται να έχει κάνει θαύμα, ενώ ο Ιούδας οπωσδήποτε έκανε, αφού ήταν και αυτός ανάμεσα σ’ εκείνους που στάλθηκαν να αναστήσουν νεκρούς και να θεραπεύσουν λε­προύς17. Γι’ αυτό να μη θεωρήσεις σπουδαίο, εάν δεις κάποιον ανάξιο ή αιρετικόν να κάνει θαύμα. Ούτε φυσικά πρέπει να κρίνουμε τον ορθόδοξο άνθρωπο από τα θαύματα και τις προφητείες, αν είναι άγιος ή όχι, αλλά από τη διαγωγή του. Γιατί πολλές φορές πολλοί όχι μόνο ορθόδοξοι αμαρτωλοί, αλλά και αιρετικοί και άπιστοι, έκαναν θαύματα και προφήτευσαν σε ειδικές περιπτώσεις, όπως ειπώθηκε, ύστερα από παραχώρηση του Κυρίου, όπως στην περίπτωση του Βαλαάμ και του Σαούλ και του Ναβουχοδονόσορα και του Καϊάφα, στους οποίους μπορούμε να βρούμε, ότι το άγιο Πνεύμα ενήργησε, αν και ήταν ανάξιοι και βέβηλοι, για δικαιολογημένες αιτίες

Αφού λοιπόν, όπως αποδείχτηκε, και από αμαρτωλούς και άπιστους γίνονται πολλές φορές θαύματα και προφητείες, κατ’ οικονομία, δεν πρέπει από τα γεγονότα αυτά, όπως είπα, να δοκιμάζουμε κάποιον, αν είναι άγιος, αλλά από τους καρπούς του, όπως λέγει ο Κύριος «Θα τους αναγνωρίσετε από τους καρπούς τους»18. Τους καρπούς του αληθινού και πνευματικού ανθρώπου τις φανέρωσε ο Απόστολος, λέγοντας· «Ο καρπός του Πνεύματος είναι αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, χρηστοήθεια, αγαθωσύνη, πίστη, πραότητα, εγκράτεια. Εναντίον αυτών δεν υπάρχει νόμος»19. Εάν λοιπόν ο άνθρωπος έχει τις αρετές αυτές, είτε κάνει θαύματα, είτε δεν κάνει, είναι φανερό ότι ο άνθρωπος αυτός είναι άγιος και φίλος του Θεού. Γιατί στους αληθινούς φίλους του Θεού δεν υπάρχει χάρη χωρίς πνευματικό χάρισμα. Γιατί δέχεται ή λόγο σοφίας, ή λόγο γνώσης, ή πίστη, ή χάρισμα να θεραπεύει, ή κάποιο άλλο από αυτά που αναφέρει ο Απόστολος στα όσα λέγει περί των δωρεών του αγίου Πνεύματος20. Χωρίς τους καρπούς αυτούς, αυτός που κάνει θαύματα ή προφητεύει, είναι ένας από εκείνους που θα λένε την ημέρα εκείνη· «Κύριε, Κύριε, στο όνομά σου δεν κάναμε πολλά θαύματα; Και θα ακούσει. Ομολογώ πως ποτέ δεν σε γνώρισα. Απομακρύνσου από εμένα, συ ο εργάτης της ανομίας»21. Και αυτά βέβαια ειπώθηκαν για τους ορθόδοξους Χριστιανούς που κάνουν θαύματα.

Συνέντευξη με τον Αρχ. Βασίλειο Ιβηρίτη

Ο Αρχιμανδρίτης Βασίλειος Γοντικάκης, Προηγούμενος της Μονής Ιβήρων του Αγίου Ορους, είναι από τις πλέον λόγιες και οσιακές μορφές του σημερινού Μοναχισμού. Βαθύνους της αντιληπτικής της Θεολογίας και της Πνευματικότητας.
Βρίσκεται αυτές τις μέρες πλησίον μας προσκεκλημένος της Μονής Χρυσοβαλάντου και με την ευκαιρία τού ζήτησε ο Αρχιεπίσκοπος Δημήτριος να μιλήσει για τα Ελληνικά Γράμματα το βράδυ της Παρασκευής στον Καθεδρικό Ναό Αγίας Τριάδος στου Μανχάταν.
Μίλησε στον «Εθνικό Κήρυκα» για πολλά και σοβαρά με άνεση και με τον δικό του τρόπο εκφοράς και διατύπωσης λόγων και νοημάτων, καθιστώντας τούτη τη συνέντευξη κυριολεκτικά «αλλιώτικη», με εκπλήξεις και ανατροπές, επειδή ο π. Βασίλειος ομιλεί μία «αλλιώτικη» γλώσσα. Ακολουθούν τα περισσότερα από αυτά που είπαμε:

«Εθνικός Κήρυκας»: Γέροντα Βασίλειε, τι κομίσατε από το Άγιο Όρος;
πατήρ Βασίλειος Γοντικάκης: Δεν κόμισα τίποτε και ποίος είμαι εγώ να κομίσω; Μας κάλεσε ο ηγούμενος της Ιεράς Μονής Αγίας Ειρήνης Χρυσοβαλάντου, στη συνέχεια ο Αρχιεπίσκοπος είπε να μιλήσω το απόγευμα της εορτής των Τριών Ιεραρχών για τα Ελληνικά Γράμματα και αυτό που ήθελα να πω είναι ότι τελικά Ελληνικά Γράμματα πέρα από τα Γράμματα οδηγούν στην αιώνια ζωή.
«Ε.Κ.»: Με ποιο τρόπο οδηγούν τα Ελληνικά Γράμματα στην αιώνια ζωή;
π. Βασίλειος: Πολλές φορές όταν μιλούμε για τους Τρεις Ιεράρχες της Ορθοδοξίας τους επαινούμε ότι ήταν άνθρωποι πεπαιδευμένοι, γνώστες της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας, Ιστορίας και Φιλοσοφίας, οπότε τους καμαρώνουμε ως πεπαιδευμένους ανθρώπους του παρόντος αιώνος. Το μεγάλο είναι ότι δι’ αυτών εισαγόμεθα στην αιωνία ζωή και παίρνω σαν κορυφαίο παράδειγμα τον Κατηχητικό Λόγο του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου που διαβάζουμε την Κυριακή του Πάσχα που έχομε την έκρηξη του αιωνίου φωτός όπου «ουδείς νεκρός εν μνήματι». Οταν παίρνεις αυτή την αγωγή δια της Θείας Λειτουργίας τότε γίνεται η καρδιά σου παράδεισος και η οικουμένη σπίτι σου.
«Ε.Κ.»: Τι είναι τελικά αυτή η αιώνια ζωή; Είναι κάτι ή μήπως είναι Κάποιος, κι αυτός είναι ο Χριστός;
π. Βασίλειος: Είναι Κάποιος, κι είναι ο Χριστός, κι είναι κατανοητός κι είναι μία διαρκής πορεία γεμάτη από εκπλήξεις.

«Ε.Κ.»: Εσείς τον ανταμώσατε τον Χριστό, του μιλήσατε;
π. Βασίλειος: Μα ο Χριστός είναι η οδός και η αλήθεια και η ζωή μέχρι τέλους και η ίδια η πορεία είναι ο ίδιος ο Χριστός και η πορεία είναι ατελεύτητη, Πάσχα αιώνιο. Ζώντας κάποιος μέσα στην Εκκλησία ζει μέσα στον φυσιολογικό χώρο όπου αυξάνεται μόνος του. Όπως εγώ λέγω, το έμβρυο το οποίο βρίσκεται μέσα στη μήτρα της μητέρας του είναι στον φυσιολογικό χώρο που του παρέχει ζωή και η Εκκλησία είναι η μεγάλη Θεανθρώπινη μήτρα που μας ετοιμάζει σιγά-σιγά για την αιωνιότητα, για την πλησμονή της χαράς για την οποία έπλασε ο Θεός τον κόσμο.
«Ε.Κ.»: Και τι θα γίνει με αυτούς που δεν είναι μέσα στην Εκκλησία, πάει τελειώνουν, χάνονται;
π. Βασίλειος: Κατ’ αρχήν ποίοι είναι και ποίοι δεν είναι μέσα στην Εκκλησία είναι θέμα άλλου να το κρίνει. Κι αυτό που λέγει ο Κύριος «μηδέ εν τω Ισραήλ τοσαύτην πίστιν εύρον» βρίσκει μια στιγμή την πίστη τη μεγάλη σ’ έναν ο οποίος είναι έξω από τα πλαίσια της Εκκλησίας, αλλά έχει άλλες διαστάσεις η αγάπη της Εκκλησίας.
«Ε.Κ.»: Να εννοήσω και τους αβάπτιστους, εκείνους οι οποίοι δεν δέχονται τον Χριστό ως Θεό και Σωτήρα. Τι θα γίνουν αυτοί οι άνθρωποι;
π. Βασίλειος: Πολλές φορές αυτοί που παρουσιάζονται ως βαπτισμένοι και δεχόμενοι τον Χριστό, είναι πολύ πιο μακριά από τους άλλους οι οποίοι φαίνονται αδιάφοροι. Τη στιγμή που είναι άνθρωποι κι έχουν την πνοή του Θεού μέσα τους βρίσκονται εν πορεία και ζητούν το ένα ή και όλοι βρίσκονται μέσα καλύπτονται κάτω από την ευρύχωρη αγάπη του Θεού.
Αυτό που γίνεται στην Εκκλησία τη Μεγάλη Εβδομάδα είναι ένα σκάνδαλο εκπλήξεως, πρώτα στον παράδεισο πηγαίνει ένας ληστής. Ενας μαθητής τον πουλά, κι ένας άλλος τον αρνείται. Στη συνέχεια, έχομε σαν παράδειγμα τον τελώνη, την αιμορροούσα, μια γυναίκα απλή η οποία είχε χάσει όλη της τη δύναμη, είχε δώσει όλη την περιουσία της στους γιατρούς «και ουδέν ωφεληθείσα, μάλλον εις το χείρον ελθούσα», τής έμεινε μόνο μία ελπίδα να πάει και να ακουμπήσει το κράσπεδο του Χριστού και σώθηκε και σταμάτησε ο Χριστός και είπε «ήψατο μου τις», δηλαδή κάποιος με άγγιξε. Βλέπουμε ότι παίρνει άλλη θέση το μεγαλείο του ανθρώπου και με άλλα μέτρα κρίνονται.
Να πω και κάτι άλλο: Μου λένε εδώ πέρα, Γέροντα να μας δώσεις το βιογραφικό σου, να πω εγώ τα κατορθώματά μου, αυτές είναι ανοησίες. Θέλω να πω το εξής, όταν στο δρόμο πλησιάζει η αιμορροούσα και γίνεται το κεντρικό πρόσωπο και σταματάει την πορεία και το σχολιάζει ο Χριστός και λέγει ότι «έγνω δύναμιν εξελθούσα απ’ εμού» ποίο το βιογραφικό της αιμορροούσης, μία ταλαιπωρία που έφτασε στην απόγνωση. Οπότε το να παρουσιαστώ εγώ ότι ξέρω αυτά κι αυτά, αυτές είναι ψευτιές. Η αλήθεια είναι να φτάσεις στην απόγνωση και να μην έχεις καμιά ελπίδα παρά μόνο στον Χριστό.

«Ε.Κ.»: Η απόγνωση μπορεί να είναι και προνόμιο;
π. Βασίλειος: Η απόγνωση, η αποτυχία και ο θάνατος είναι το μόνο προνόμιο, «εάν γαρ αποθάνει αυτός μόνος μένει, αν αποθάνει φέρει πολύ καρπό», άρα πολύ συχνά η επιτυχία είναι αποτυχία, είναι η φυλάκιση, ενώ πρέπει να οδεύομε προς την αποτυχία, την απόγνωση, τον θάνατο, τον ζωηφόρο θάνατο και τότε αρχίζει μια άλλη ζωή. Και χωρίς θάνατο δεν μπαίνομε στην αιώνια ζωή και χωρίς την αιώνια ζωή δεν έχει κανένα νόημα τούτη η ζωή, ε, αυτό είναι.
«Ε.Κ.»: Μιλήσατε για θάνατο. Ο έσχατος εχθρός όλων μας είναι ο θάνατος. Τον φοβάστε;
π. Βασίλειος: Ο έσχατος εχθρός είναι ο θάνατος όταν δεν υπάρχει Αυτός ο οποίος είναι αγάπη και ο Οποίος δημιουργεί τα πάντα από αγάπη και στο τέλος κρίνει τα πάντα από αγάπη, όλα είναι θάνατος. Κι αυτό που λέμε ζωή και επιτυχία και χαρά είναι θάνατος. Όταν υπάρχει ο Χριστός, ο Θεάνθρωπος, τότε η ζωή παίρνει νόημα γιατί ο θάνατος τεθανάτωται, πέθανε ο θάνατος. Κι αυτό το πράγμα για να το νιώσει κανείς πρέπει να κάνει υπομονή και να το νιώσει πολλές φορές, αλλά στο τέλος έρχεται μια στιγμή που είναι αιωνιότης, σε μια στιγμή σαν την αιμορροούσα που είναι η ολοσώματη θεραπεία.
«Ε.Κ.»: Γέροντα, αυτή η αιωνιότητα με προβληματίζει κάπως. Δεν θα ήθελα να ήμουν μόνος μου στον παράδεισο, να ζω μία ατέλεστη κατάσταση κι αυτοί που αγαπώ να είναι απ’ έξω.
π. Βασίλειος: Ο παράδεισος είναι το σύνολο, η μοναξιά είναι η κόλαση.
«Ε.Κ.»: Εχω ακούσει αρκετά περί Ορθοδοξολογίας, προσπαθώ να ανακαλύψω την Ορθοδοξία. Μήπως ξέρετε τι είναι αυτή η Ορθοδοξία και πού βρίσκεται;
π. Βασίλειος: Να κάνει κανείς υπομονή μέσα στην Εκκλησία, μέσα στο σύμπαν το μεταμορφωμένο και συγκρατημένο από την αγάπη του Θεού, και να κάνει υπομονή και να τα δέχεται όλα και θα καταλήξει στο τέλος να πει «γενηθήτω το θέλημά Σου», όχι το δικό μου θέλημα.
«Ε.Κ.»: Γιατί το Άγιο Όρος είναι άβατο στις γυναίκες; Οι γυναίκες δεν είναι μέλη της Εκκλησίας ισότιμα, ομότροφα και ομότροπα με τους άνδρες;
π. Βασίλειος: Υπάρχουν πολλές απαντήσεις, εγώ λέγω ότι μια γυναίκα κατ’ εικόνα της Παναγίας είναι η ίδια ολόκληρο Άγιο Όρος, οπότε δεν έχει ανάγκη να έλθει στο Άγιο Όρος γιατί βρίσκεται μέσα στο Άγιο Όρος.

«Ε.Κ.»: Φοβάστε τις γυναίκες στο Άγιο Όρος;
π. Βασίλειος: Δεν μπορεί η γυναίκα να έλθει στο Άγιο Όρος για να είναι διαρκώς στο Άγιο Όρος και να γίνει ένα υπόδειγμα, όπως είναι υπόδειγμα η Παναγία η οποία δεν ξεπερνά μόνο τις γυναίκες και τους άνδρες, αλλά ξεπερνά τη χάρη των Χερουβείμ και των Σεραφείμ και γίνεται ανώτερη, κι εκεί πηγαίνει ο άνθρωπος διά της ταπεινώσεως. Η απαγόρευση και το άβατο το Αγίου Όρους είναι ο ανοιχτός δρόμος ο οποίος οδηγεί στο αληθινό Άγιο Όρος, οπότε δια της στερήσεως φτάνομε στο πλήρωμα, κι αυτό συμβαίνει συνέχεια στη ζωή κι όταν κανείς δεν το καταλάβει τότε είναι έξω από τη ζωή.
«Ε.Κ.»: Σήμερα τι επικρατεί ανάμεσα στους επαγγελματίες του εκκλησιαστικού βίου, ο ευσεβισμός ή η ευσέβεια;
π. Βασίλειος: Δεν θέλω να κρίνω κανέναν, πρέπει να κρίνει κανείς τον εαυτό του και να εκπλήσσεται από την αγάπη του Θεού. Μερικοί που μιλούν για την Ορθοδοξία φανερώνουν όχι τι είναι Ορθοδοξία, αλλά τι δεν είναι.
Φανερώνουν το κακέκτυπο της Ορθοδοξίας το προς αποφυγήν. Κάποιοι απλοί άνθρωποι, κάποιες γυναίκες, κάποιες γιαγιάδες, κάποιοι περιφρονημένοι άνθρωποι έχουν την ανάπαυση του πνεύματος, κάνουν υπομονή και λένε εκ βαθέων δόξα τω Θεώ κι αυτές οι ψυχές είναι μαζί με τους αγίους, μαζί με την Παναγία και ξεπερνούν και τους διάκους και τους παπάδες και τους πατριάρχες και μου αρέσει αυτό το πράγμα.
http://www.artionrate.com/index.php/artion-magazine/artion-kalesma/1228-ellhnika-grammata-aiwniothta

Γέροντας Βασίλειος Γοντικάκης: Τελικά μας σώζει αυτό που μας καταστρέφει...

Ολόκληρο το μυστήριο της Εκκλησίας, που εί­ναι απόδειξι της μεθ' ημών παρουσίας του Κυρίου, φανερώνεται ως κάλλος αμήχανον μέσα απ' όλη τη λειτουργική θεολογία και λατρευτική ζωή, με τα τυπικά, τις προσευχές, τα λειτουργικά σκεύη, τις εικόνες και την υμνολογία, όπου ψάλλεται σε όλους τους ήχους η δογματική αλήθεια πού έγινε ποίησι.

Και όπως το κάλλος της θείας καλοσύνης σώ­ζει, η αληθινή σωτηρία μέσα στην Εκκλησία γεννά αγίους-καλλιτέχνες. Και συνεχίζεται η ζωή, ως φιλοκαλία Παραδείσου.

Όταν τον δέκατο τέταρτο αιώνα συκοφάντη­σαν τους ησυχαστές του Αγίου Όρους ως πεπλανημένους, ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς και οι συνασκητές του υπερασπίσθηκαν τη γνησιότητα της μοναχικής εμπειρίας, μιλώντας για το φως της Με­ταμορφώσεως. Η θεολογία του ακτίστου φωτός είναι αυτή πού ορίζει τον χαρακτήρα και το περιεχόμενο της ζωής των μοναχών.

Είπαν ότι το φως της Μεταμορφώσεως δεν εί­ναι ούτε κτιστό ούτε η αμέθεκτη ουσία του Θεού. Δεν είναι λάμψι υλική, πού μια στιγμή φαίνεται και μετά χάνεται. Δεν είναι ίνδαλμα φαντασίας, πού ρίχνει τον άνθρωπο «πολλάκις ... εις το πυρ και πολλάκις εις το ύδωρ». Είναι η άκτιστη χάρι και ενέργεια πού προΐεται αχωρίστως από τη θεία ουσία. Είναι η φυσική δόξα της Θεότητος. Είναι Θεότης. Είναι «κάλλος δε αληθινόν και εράσμιον περί την θείαν και μακαρίαν φύσιν». Είναι η βασιλεία του θεού.

Και γίνονται κοινωνοί αυτής της χάριτος όχι οπωσδήποτε οι διανοητικά ισχυροί ή οι θεολογικά καταρτισμένοι, αλλά οι πνευματικά κεκαθαρμένοι, με την ταπείνωσι, τη συντριβή της καρδιάς, την πίστι και την αγάπη. Αυτοί πού διαρκώς μετανοούν, ζητούν το έλεος του Κυρίου και παρακαταθέτουν τον εαυτό τους και όλους τους άλλους Χριστώ τω Θεώ.

Αυτοί δέχονται μέσα τους τη Χάρι και τη βιώ­νουν ως ανάπαυσι ψυχής, Βασιλεία του Θεού και δύναμι αγάπης.

Ζης το γεγονός ότι «η βασιλεία του Θεού εντός ημών εστί». Πιστεύεις όχι επειδή κάποιος κάτι σου είπε, αλλά επειδή γεννιέται μέσα σου η πίστι, γεννιέται μέσα σου η ζωή. Αντανακλάται από παντού μια χάρι άκτιστη. Και ακούγεται από την ησυ­χία «φωνή αύρας λεπτής».

Δεν υπάρχει κάτι πού να το συνηθίζης. Όλα εί­ναι μια ειρηναία έκπληξι, ανατολή φωτός πού ταυτίζεται με τη ζωή και σωτηρία του κόσμου. Όλα τροφοδοτούν μια πηγή παρακλήσεως, πού νοιώ­θεις μέσα σου να ενοποιή τα πάντα.

Μένεις μόνος και βρίσκεις όλους. Χάνεις δυνά­μεις με το πέρασμα του χρόνου και χαίρεσαι μυστικώς, γιατί χάνεται κάτι το πρόσκαιρο και φθειρόμενο, ενώ μένει το αιώνιο και ανανεούμενο, που λέει καλά για όλο τον κόσμο.

Ξεκουράζεσαι με τον κόπο. Αγαπάς τους τα­πεινούς. Αδελφώνεσαι με τους βασανισμένους. Εντυπωσιάζεσαι από τους ανύπαρκτους. Αυτοί, ως οι τολμηροί της πίστεως και ελεύθεροι, δόθηκαν στον Δυνατό. Δεν ζήτησαν τίποτε για τον εαυτό τους. Δέχθηκαν το πλήρωμα της ζωής. Έζησαν το «αρ­κεί σοι η χάρις μου» που είπε ο Κύριος στον Παύλο. Και σου μεταδίδουν δωρεάν, χωρίς να ζητούν κανένα αντάλλαγμα, τη χάρι που πήραν από την πηγή της ζωής.

Έτσι, ο απλός και αληθινός αγιορείτης είναι αυτός που σε βοηθά με μόνη την παρουσία του. Δεν θέλει να κατάπληξη κανένα με τις αρετές και τις γνώσεις του. Δεν θέλει να επίπληξη κανένα για τα ελαττώματα ή τις ελλείψεις του. Ο ίδιος κατα­κρίνει τον εαυτό του ολοχρονίς. Και φανερώνεται δι' όλης της συμπεριφοράς του η εύσπλαγχνία του Θεού, που του μαλάκωσε την καρδιά και τον κα­τέπληξε, κατά τη φράσι του αγίου Ιγνατίου: «καταπέπληγμαι την επιείκειαν» του Θεού.

Η αγάπη πού συναντάς, η λεπτότης πού βρί­σκεις, σου κάνουν καλό.

Και η επίθεσι πού δέχεσαι αργότερα από πειρασμούς και συμφορές πού πέφτουν επάνω σου, η μία μετά την άλλη, με πρόθεσι να σε εξαφανίσουν κυριολεκτικά, σε ευεργετούν περισσότερο.

Τότε βρίσκεις μια θεία επίσκεψι και ξένη παρη­γοριά. Σαν να είχε μαζευτή πολύ πουρί γύρω σου. Σαν να ήσουν φασκιωμένος, γυψωμένος από γεγο­νότα και αισθήσεις πού σε πνίγανε. Και ενώ εσύ δεν μπορούσες να ελευθερωθής, ήλθαν άλλοι έξω­θεν και σε χτύπησαν, θέλοντας να σε σκοτώσουν. Χτύπαγαν μετά μανίας. Έριχναν τα τείχη πού σε είχαν φυλακίσει. Έσπαζαν τη γερή κρούστα από κάποιο ψέμα πού σε είχε περιβάλει· ενώ αυτόι χτύπαγαν μανιασμένα, εσύ άκουγες έντρομος.

Εν τέλει, αυτοί πού θέλησαν να σε εξαφανίσουν σε ελευθέρωσαν από μια ψευτιά και αορασία καταχνιάς, πού σε χώριζε από την αλήθεια. Σ' αφήσα­νε μόνο, «ημιθανή τυγχάνοντα», αλλά σκεπασμέ­νο από τη φροντίδα κάποιου καλού Σαμαρείτη, πού τον ένοιωσες δίπλα σου.

Και αποδείχθηκαν βοηθοί σου οι πειρασμοί πού θέλησαν να σε εξαφανίσουν. Έκαναν αυτό πού εσύ έπρεπε να κάνης, και δεν το μπορούσες. Έζησες την αλήθεια του Γεροντικού: «Έπαρον τους πειρασμούς, και ουδείς ο σωζόμενος».

Κατέστρεψαν ό,τι χρειαζόταν καταστροφή. Και φάνηκε μέσα σου κάτι πού δεν καταστρέφεται, γιατί έχει άλλη αντοχή και φύσι· «χαίρει εν τοις παθήμασι».

Τελικά μας σώζει αυτό πού μας καταστρέφει, όπως σώζει τον σπόρο ο θάνατος του μέσα στη γη, όταν έλθη η ώρα του. Σωτηρία δεν είναι οι επι­τυχίες και η σταδιοδρομία μας στον χώρο της φθοράς αλλά η κατάργησι του θανάτου και η βα­σιλεία της αγάπης.

Και θέωσι δεν είναι η άπόκτησι των αρετών αλλά η ύπ' αυτών θεία αλλοίωσι και μεταμόρφωσι.

Και το βραβείο στους αγίους δεν δίδεται, κατά τον αββά Ισαάκ, για τις αρετές ούτε για τον κόπο των αρετών, αλλά για την ταπείνωσι πού άπ' αυ­τές γεννιέται. Με την ταπείνωσι ο άνθρωπος συστέλλεται. Χάνεται. Γίνεται «ως μη ελθών εις το είναι»· και ταυτόχρονα διαστέλλεται, γινόμενος κατά χάριν χώρα του Αχώρητου.

Όλα αυτά αποκτούν υπόστασι και αξία όταν τα βλέπης σαρκούμενα στη ζωή των Αγίων, δη­λαδή στη ζωή και στο ήθος των όντως ταπεινών.

από το βιβλίο: "Το κάλλος θα σώση τον κόσμο" - Ιερά Μονή Ιβήρων

Πώς γνώρισα τον π.Παϊσιο και πώς ιδρύθηκε το Ησυχαστήριο της Σουρωτής.(Άρθρο του μακαριστού Γέροντος Πολύκαρπου Μαντζάρογλου).

Με αφορμή την προς Κύριον εκδημίαν  του μακαριστού Γέροντος π.Πολυκάρπου Μαντζάρογλου, πνευματικού υπευθύνου του μοναχικού βίου της Μητροπόλεως Αλεξανδρουπόλεως, (τον οποίον είχα την ευλογία και τιμή  να  γνωρίσω στα πρώτα χρόνια της ιερατικής μου διακονίας), δημοσιεύουμε  το παρακάτω άρθρο και ευχόμαστε  ο Δικαιοκρίτης Κύριος να κατατάξει αυτόν «εν σκηναίς δικαίων».

π.Δ.Α.

ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΣ ΜΑΤΖΑΡΟΓΛΟΥ

Σύντομο βιογραφικό του Γέροντος.

Ο μακαριστός γέροντας π. Πολύκαρπος καταγόταν από την Έδεσσα, γεννήθηκε το 1929 από τον Αμφιλόχιο Μαντζάρογλου και την Βάγια Κοζανίτη. Εκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή του Ευαγγελιστού Ιωάννου του Θεολόγου στην Πάτμο. Χειροτονήθηκε Διάκονος στις 11-10-1951 από τον μακαριστό Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Παντελεήμονα Παπαγεωργίου και διορίσθηκε στις 6-11-1952 Χειροτονήθηκε Πρεσβύτερος και Αρχιμανδρίτης στις 12-1-1958 από τον μακαριστό Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Παντελεήμονα Παπαγεωργίου.
Υπηρέτησε την Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης από το 1952 έως το 1970 όταν και μετετέθη στην Ιερά Μητρόπολη Κασσανδρείας όπου έμεινε έως το 1983. Το 1983 με μερικές μοναχές συνεκρότησε την Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Μάκρης δημιουργώντας μία θαυμαστή μοναστική αδελφότητα που απαριθμεί σήμερα 50 μοναχές. Συνταξιοδοτήθηκε ως εφημέριος του Μητροπολιτικού Ναού του Αγίου Νικολάου Αλεξανδρουπόλεως στις 31-12-1987.

Για την εν γένει προσφορά του στον μοναχικό βίο του απενεμήθη το 1991 από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Δημήτριο το οφφίκιο του Αρχιμανδρίτου του Οικουμενικού Θρόνου ενώ τιμήθηκε από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος το 2002 με τον Χρυσό Σταυρό του Αποστόλου Παύλου, το ανώτατο παράσημο της Ελλαδικής Εκκλησίας.
Ο μακαριστός Γέροντας π. Πολύκαρπος ήταν πνευματικός θησαυρός για την Μητρόπολη Αλεξανδρουπόλεως  και τις Ιερές Μονές της, γνωστός σε ολόκληρη την Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό (Συρία-Ρουμανία), ενώ πολλοί επίσκοποι, ιερείς, μοναχοί και μοναχές κατέφευγαν σ’ αυτόν και ζητούσαν τις συμβουλές του και την καθοδήγησή του.

«Σεβάσμιε πατήρ ημών, χαίρε και ευφραίνου, κύκλω της τραπέζης σου ως στελέχη βλέπων τα έγγονά σου, προσάγοντα τω Κυρίω ταις σοφαίς διδασκαλίαις σου, κλάδους αγαθοεργίας.»
—————————————————————————————————————————————————————–
Πως γνώρισα τον π.Παίσιο και πως ιδρύθηκε το Ησυχαστήριο της Σουρωτής.
Το έτος 1965 ήμουν εφημέριος εις τον ιερόν Ναόν της του Θεού Σοφίας Θεσσαλονίκης. Ήταν Κυριακή, ήμουν Λειτουργός και στην αρχή του Όρθρου είδα να στέκονται λίγο πιο μακρυά από το Τέμπλο δύο Μοναχοί. Μου ήσαν άγνωστοι. Είπα στον νεωκόρο να τους βάλη στο Ιερό μέσα για να μην στεναχωρεθούν όταν η Εκκλησία θα γέ­μιζε από τον κόσμο και στους Αίνους κάθησα κοντά τους και ρώτη­σα τον νεώτερο από που ήταν και αν είχαν ανάγκη από βοήθεια, ευχαρίστως να τους συμπαρασταθώ.
Ο νέος ήταν ο π. Βασίλειος Γοντικάκης και ο μεγαλύτερος ό π. Παΐσιος και ασκήτευαν στην Σκήτη των Ιβήρων. Ο π. Παΐσιος ήταν άρρωστος. Μετά την Θεία Λειτουργία παρεκάλεσα τον ιατρό κ. Παπαδημητρακόπουλο, να δη τον π. Παΐσιο ακτινολογικά και την επο­μένη, σε γνωστή μικροβιολόγο, κάναμε εξετάσεις αίματος και πτυέ­λων. Συγκέντρωσα αυτές τις εξετάσεις και τους πήγα από το ξενοδο­χείο «ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ» που έμεναν, σε γνωστό μου γιατρό φυματιολόγο ο οποίος ήταν Διευθυντής στο Νοσοκομείο Παπανικολάου. Ο γιατρός συνέστησε «Νοσοκομείο και χειρουργική επέμβαση». Έπα­σχε ο π. Παΐσιος από εκτεταμένη βρογχεκτασία του κάτω λοβού του αριστερού πνεύμονα, φυματιώδους αιτιολογίας.
Ωστόσο ο π. Παΐσιος δεν δέχθηκε ούτε το νοσοκομείο ούτε έστω τις σαράντα στρεπτομυκίνες που υπέδειξε ο φυματιολόγος.
«Πάρε μου δύο στρεπτομυκίνες καί 3-4 κουτιά γάλα για να πω πως έκανα θεραπεία και να επιστρέψωμε στο Όρος», μου είπε.
Την επομένη τους πήγα στο πρακτορείο και έφυγαν για το Άγιον Όρος.
Μετά από κάποιο χρονικό διάστημα ήρθε ο π. Παΐσιος στα Γρα­φεία της Μητροπόλεως, όπου εργαζόμουν, μόνος του κρατώντας μια μικρή βαλιτσούλα και μου είπε: «Ήρθα να με πας στο Νοσοκομείο».
Πράγματι ανεζήτησα τον γνωστό μου φυματιολόγο και εκείνος έδωσε εντολή για εισιτήριο «εκτάκτου εισαγωγής» στο «Παπανικο­λάου» την ίδια μέρα, όπου υπεύθυνος χειρουργός ήταν ο κ. Οικονομόπουλος και Διευθύνουσα η κ. Χανιωτάκη.
Η επέμβασις καθυστερούσε και τότε κατέφυγα στον πεθερό του χειρούργου τον γνωστό κ. Παπαποστόλου, με το κατάστημα Ια­τρικών Ειδών, και ωρίσθηκε η ημερομηνία του χειρουργείου και συγ­χρόνως μας δόθηκε εντολή για την ανεύρεση δέκα φιαλών αίματος.
Yπάρχει ένα περιστατικό της νέας αναβολής της επεμβάσεως, οφειλόμενο στην ευαισθησία του π. Παϊσίου: Ένα μικρό παιδί νοση­λευόταν στο Νοσοκομείο εκείνο το διάστημα. Είχε μέσα σε κάποιο βρόγχο του ένα φυλλαράκι από πουρνάρι και αυτό το έκανε και υπέ­φερε. Ο π. Παΐσιος έδωσε λοιπόν την σειρά του στο άρρωστο παιδί και η δική του επέμβαση καθυστέρησε και πάλι.
Εδώ θα κάνω μια παρένθεση απαραίτητη για την σύνδεση της γνωριμίας μου με τον π. Παΐσιο και την ίδρυση του Ησυχαστηρίου της Σουρωτής και την ιστορική αλήθεια του όλου θέματος:
Από το έτος 1961 είχα υπό την πνευματική μου καθοδήγηση είκοσι περίπου κοπέλλες οι οποίες είχαν πόθον και ιερή επιθυμία την ίδρυση ενός Ησυχαστηρίου.
Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης ήταν ο μακαριστός Παντελεήμων Παπαγεωργίου, πνευματικός μου πατήρ, με του οποίου την υπόδειξη και ευλογία αγοράσθηκε, δαπάναις των ιδίων νεανίδων, αγρόκτημα 13 στρεμμάτων κοντά στο χωριό Φίλυρον Θεσσαλονίκης. Όταν όμως άρχισαν οι προκαταρκτικές εργασίες των εγκαταστάσεων, ο Μητρο­πολίτης ζήτησε επτά μέλη από την «Πνευματική Συντροφιά» και μά­λιστα τις πλέον εγγράμματες να εγγραφούν και να εγκαταβιώσουν στην Μονή του Πανοράματος Θεσσαλονίκης. Καμμία από τις κοπέλ­λες δεν θέλησε να αποχωρισθή από τις υπόλοιπες και η άρνησή των έγινε αφορμή να ανακαλέση ο Μητροπολίτης την ίδρυση της Μονής στην Μητροπολιτική του περιφέρεια.
Συνεχίζω τα της ασθενείας του π. Παϊσίου:
Το αίμα που χρειαζόταν για την εγχείρηση και την συμπαράσταση στην αρρώστεια του π. Παϊσίου, τα εξασφάλισα μέσα από την καλή διάθεση αυτών των πνευματικών μου παιδιών που ενώ δεν ζούσαν σε Μονή, δεν ήσαν καν Μοναχές, έκαναν μοναχικό αγώνα και υπακοή.
Συγχρόνως είχα ορίσει το καθημερινό πρόγραμμα διακονίας του άρρωστου πάλι με τα πνευματικά μου παιδιά.
Στο Νοσοκομείο ο π. Παΐσιος χρειάσθηκε να μείνη περισσότερο από δύο μήνες και επειδή οι τομές ήταν μεγάλες, ο γιατρός υπέδειξε να παραμείνη στην Θεσσαλονίκη ένα μήνα ακόμη. Τον πήγα στο σπί­τι της κ. Αντωνίας Καλογεροπούλου η οποία εξωμολογείτο σε μένα και ευχαρίστως δέχθηκε να τον φιλοξενήση και να τον φροντίση.
Όπως είναι φυσικό αυτή η περιπέτεια της ασθενείας του π. Παϊ­σίου και η τόσο μεγάλη επικοινωνία μαζί του, μου έδωσαν την καρ­διακή άνεση να του ακουμπήσω το μεγάλο πρόβλημα που αντιμετώ­πιζα με τις νεανίδες και την ίδρυση του Ησυχαστηρίου. Μάλιστα συ­γκέντρωσα τις αδελφές παρόντος του π. Παϊσίου (ήταν ακόμη στην οικία της κ. Καλογεροπούλου ασθενής) και είπα την αρνητική απάντηση του Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κυρού Παντελεήμονος  Παπαγεωργίου.
Ο π. Παΐσιος επρότεινε να μιλήση σε έναν Ιερομόναχο γνωστό του τον π. Αγαθάγγελο Παρλάντζα και εκείνος θα πρότεινε στον Μη­τροπολίτη Κασσανδρείας, κυρό Συνέσιο Βισβίνη, στου οποίου την Μητρόπολη υπηρετούσε, να ιδρυθή εκεί το Ησυχαστήριο. Πράγματι σε δεκαπέντε ήμερες ήλθε θετική απάντηση από τον Μητροπολίτη Κασσανδρείας κυρό Συνέσιο Βισβίνη.
Συνεφωνήθη δε όπως εγώ παραμείνω στην αφάνεια δια να μην λυπηθή ο άγιος Θεσσαλονίκης (Μητροπολίτης Παντελεήμων Παπαγε-ωργίου) και σε κατάλληλο καιρό να ζητήσω απολυτήριο και να διο­ρισθώ στην Επαρχία Κασσανδρείας, κοντά κάπου στο Ησυχαστή­ριο για να κατευθύνω τις Αδελφές.
Ας σημειωθή ότι όλα αυτά δι’ επιστολής μου τα εγνώρισα στον Μητροπολίτη Κασσανδρείας.
Ο π. Αγαθάγγελος με τον Ιερομόναχο π. Θεόκλητο Μπόλκα εντόπισαν ένα αγροτεμάχιο οκτώ στρεμμάτων περίπου στην Σουρωτή, ήρθαν σε επικοινωνία μαζί μου, είδα το κτήμα και καταλήξαμε στην αγορά του.
Αυτή την εποχή, ενώ δηλαδή ο π. Παΐσιος δεν είχε φύγει ακόμη στο Άγιον Όρος, μία των ημερών, πήγαμε μαζί στο Ησυχαστήριο της αγίας Μαγδαληνής στον Πολύγυρο όπου εγκαταβιούσαν οι Ιερομό­ναχοι και συνέπεσε να συναντηθούμε με τον Μητροπολίτη Κασσαν­δρείας ο οποίος και ζήτησε να μάθη ποιοι είμασταν και ρώτησε πρώτα τον π. Παΐσιο:
– Εσείς;
– Μοναχός Παΐσιος Σιναΐτης. Έζησα στο Σινά επί Μητροπολίτου Πορφυρίου.
– Εσείς; (Ρώτησε εμένα).
– π. Πολύκαρπος Ματζάρογλου…
–  Α! Ναι, σας γνωρίζω από τους πατέρες και την επιστολή σας. Δεν έχω καμμιά αντίρρηση για την ίδρυση του Ησυχαστηρίου.
Μετά μερικές ήμερες πήγα πάλι στον Πολύγυρο, στην Μητρόπο­λη, όπου ο Μητροπολίτης είχε έτοιμο το έγγραφο αδείας ανεγέρσε­ως κελλιών και ενός Ναού και το παρέδωσε στα χέρια μου.
Τα σχέδια για την αρχική πτέρυγα του Ησυχαστηρίου τα έκανε ένας Γερμανός αρχιτέκτων ονόματι Σωτήρης, προστατευόμενος του π. Θεοκλήτου, πάντα με συνεργασία μαζί μου. Και τα σχέδια του Καθολικού παρεκάλεσα να τα κάνη ο αδελφός της Γερόντισσας Μαριάμ Πολυχρονιάδου την οποία είχα πάρει στην εν τω κόσμω Πνευματική Συντροφιά, γιατί ζούσε στο σπίτι της, στην Έδεσσα. (Ήταν πρώην Ηγουμένη στην Ι. Μονή της Αγίας Τριάδος Εδέσσης).
Ο Βασίλης Πολυχρονιάδης ήταν εμπειροτέχνης ναοδόμος της Ιεράς Μητροπόλεως Εδέσσης και Πέλλης.
Την ανέγερση τόσον του Ναού όσον και της αρχικής πτέρυγας των κελλιών ανέλαβε ως εργολάβος ο Ματθαίος Ελευθεριάδης, γαμβρός της αδελφής Μαρίας Παντέλογλου.
Ανοίξαμε με τις Αδελφές ένα λογαριασμό στην Τράπεζα κοινό και συνεβάλαμε όλοι κατά την οικονομική δύναμη του καθενός. Είχαμε εξουσιοδοτήσει την Μαρία Παντέλογλου για να κάνη τις πλη­ρωμές.
Ο π. Αγαθάγγελος πολύ συχνά κατέβαινε στην Θεσσαλονίκη για την συνεργασία μαζί μου και την παρακολούθηση των εργασιών.
Τον Οκτώβριο του 1967 δέκα αδελφές εγκαταστάθηκαν στην Μο­νή.
Το 1970 ανέλαβα καθήκοντα Εφημερίου, Ιεροκήρυκος, Πνευμα­τικού και Αρχιερατικού Επιτρόπου στην ενορία Αγίου Γεωργίου Βασιλικών και συγχρόνως Πνευματικού πατρός και Καθοδηγητού εις το Ιερόν Ησυχαστήριον «Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος» δι’ εγγράφου υπ’ αριθ. 618/3-7-1970 της Ιεράς Μητροπόλεως Κασσανδρείας.
Στο μεσοδιάστημα από της εγκαταστάσεως των πρώτων Αδελφών έως του διορισμού μου, ανέβαινα στο Ησυχαστήριον και επέβλεπα και ανελάμβανα όλες τις ανάγκες της Αδελφότητος υλικές και πνευ­ματικές μέχρι λεπτομερείας και κατηύθυνα την Αδελφότητα.
Μια μικρή αναφορά θα κάνω πως αντιμετώπισα τις βασικές ανά­γκες του Ησυχαστηρίου για την καλή του λειτουργία.
Νερό:
Δεν υπήρχε παρά μια πηγή με υπόξινο νερό κάτω από την Μονή περίπου 800 μ. απόσταση, όπου αργότερα κάναμε δεξαμενή συλ­λογής του υπάρχοντος νερού και με αντλία το ανεβάσαμε στο Μοναστήρι. Ήταν ακατάλληλο προς πόση αλλά το χρησιμοποιούσαμε για πότισμα και άλλες ανάγκες. Καλό νερό απέκτησε ή Μονή αφού εξα­σφάλισα πρώτα την ηλεκτροδότηση.
Ηλεκτροδότηση:
Εγνώριζα τον κ. Κίτσο Γεώργιο, Περιφερειάρχη Μακεδονίας-Θράκης της ΔΕΗ, και με την βοήθεια του κ. Κίτσου τοποθετήθηκαν κολώνες από το χωριό Σουρωτή μέχρι το Ησυχαστήριο και έτσι απο­κτήσαμε το ρεύμα.
Όταν ήρθε το ρεύμα στην Μονή, μπορέσαμε να ανεβάσωμε και καλό νερό. Από τον κεντρικό αγωγό νερού της Κοινότητος Σουρωτής, ιδία δαπάνη της Μονής, και με την βοήθεια του τότε Προέδρου κ. Τζώλα, μεταφέραμε με σωληνώσεις το νερό στην Μονή.
Δρόμος:
Υπήρχε μόνον ένα μικρό μονοπάτι από την κεντρική αρτηρία μέ­χρι το Ησυχαστήριο και οι δυσκολίες ήταν πολλές. Ενθυμούμαι ότι με κάλεσε ο Μητροπολίτης Κασσανδρείας και με ρώτησε αν έχωμε καμμιά ανάγκη στη Μονή που θα μπορούσε να την κάνη ο Στρατός, γιατί του το πρότεινε ο Διοικητής του 561 Τάγματος κ. Γκότσης που η Έδρα του ήταν στο Σέδες.
Του ανέφερα την ανάγκη του δρόμου και μου ενεχείρισε την κάρ­τα του Στρατηγού και μου είπε:
– Πήγαινε μόνος σου να συννενοηθής…
Όπερ και έπραξα. Πράγματι δέκα μέρες μετά την επίσκεψη μου στη Θέρμη, προσγειώθηκε στον γύρω χώρο της Μονής ένα ελικόπτε­ρο και κατέβηκε ειδικός στρατιωτικός ο οποίος και χάραξε τον «φι­δωτό δρόμο» από την κεντρική αρτηρία έως την Μονή και σε ένα μήνα μας παρέδωσαν τον δρόμο, φυσικά χωματόδρομο. Αργότερα το 1972 μου ήταν γνωστός ο Υπουργός Δημοσίων Έργων, κ. Ζαρντινίδης στον οποίον κατέφυγα και εκείνος προέβη στην ασφαλτόστρωση του υπάρχοντος δρόμου.
Ο π. Παΐσιος από καιρού εις καιρόν κατέβαινε από το Άγιον Όρος και έμενε στην Μονή για λίγο. Ήδη εγώ εμένα στα Βασιλικά Θεσσαλονίκης και τον συναντούσα στο Ησυχαστήριο. Ουδέποτε ο π. Παΐσιος ανεμείχθη στις κτιριακές ή άλλες υλικές υποθέσεις. Η προσφορά του ήταν καθαρά πνευματική αλλά πάντοτε με πολύ καλή επι­κοινωνία μαζί μου, χωρίς ποτέ να παίρνη καμμιά πρωτοβουλία αν δεν μιλούσε πρώτα και τις λεπτομέρειες των θεμάτων μαζί μου.
Μετά το 1970 που μπορούσα άνετα να ανεβαίνω στην Μονή προ­σθέσαμε και τα υπόλοιπα κτίσματα, τον Ναό της Ζωοδόχου Πηγής, το Αγιογραφείο, την Δεξαμενή και ένα καλυβάκι στο βουνό για να μένη όταν ερχόταν ό π. Παΐσιος. Επειδή αυξήθηκε πολύ ο αριθμός των Μοναζουσών, κάναμε πρώτα προσθήκη ενός ορόφου στην ήδη υπάρχουσα πτέρυγα κελλιών και πολύ αργότερα την νέα πτέρυγα με τον Ναό των Αρχαγγέλων.
Το 1972 μεταφέρθηκα μονίμως στην Μονή όπου εξωμολογούσα πλήθος προσκυνητών.
Το έτος 1974 ο Μητροπολίτης Κασσανδρείας δια του υπ’ αριθ. 7/10-1-1974 εγγράφου του μου αναθέτει να προβαίνω εις την χειροθεσίαν ρασοφόρων μικροσχήμων και μεγαλοσχήμων εκ των ασκου­μένων εν τω Ησυχαστηρίω του αγίου Ιωάννου του Θεολόγου. Προς πίστωσιν τούτου υπάρχει εν ημίν και έτερον έγγραφον του Ησυχα­στηρίου (1-2-1974) προς τον Μητροπολίτην Κασσανδρείας δια του οποίου η υπογράφουσα Καθηγουμένη Φιλοθέη Σαμαρά αιτείται την ευλογίαν του Μητροπολίτου δια να εγγραφή εις το Μοναχολόγιο του Ησυχαστηρίου μία μοναχή. Το έγγραφο γράφει ακριβώς: «η δόκιμος Σοφία Ακριτίδου χειροθετηθείσα υπό του Πνευματικού ημών πατρός Πολυκάρπου Ματζάρογλου βάσει του υπ’ αριθμ. 7/10-1-1974 Υμε­τέρου εγγράφου- μετονομασθείσα Συγκλητική…».
Πλήθος αποδεικτικών γραπτών στοιχείων υπάρχει παρ’ ημίν δια την γνησιότητα της κτιτορικής ιδιότητος μου στο Ησυχαστήριο του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου Σουρωτής και της πνευματικής μου πατρότητας επί 22 συναπτά έτη στην Αδελφότητα του Ησυχαστηρί­ου (από το 1961 εν τω κόσμω ακόμη, μέχρι το έτος 1983).
Θα καταθέσω μόνον την ομολογία του ιδίου του π. Παϊσίου όπως την γράφει στο βιβλίο του «Ο άγιος Αρσένιος ο Καππαδόκης» στην έκδοση του Ησυχαστηρίου της Σουρωτής του έτους 1975:
Σελίς 8 γράφει: «…ο φίλος μου πατήρ Πολύκαρπος ο Κτίτωρ και Γέροντας της Μονής αυτής-……»
Σελίς 11 γράφει: «… είχε παρουσιασθή σε μια αδελφή ο Πατήρ Αρσένιος καθώς και σε άλλη -όπως θα αναφέρω λεπτομερώς- και ο Πνευματικός, όταν τα έμαθε, αφού θόλωσε τα νερά στις αδελφές για να μη βλαφθούν, επικοινώνησε μαζί μου. Του απήντησα και πά­λι να τα αφήσουμε στον Θεό, χωρίς να γίνη λόγος».
Αυτές βέβαια οι μαρτυρίες του ιδίου του π. Παϊσίου αλλοιώθηκαν στις επόμενες εκδόσεις του βιβλίου αυτού και το όνομα π. Πολύκαρ­πος δεν αναφέρεται καν.
Διαμένων εις την Ιεράν Μονήν της «Παναγίας του Έβρου» 28 έτη (1983-2010), έλυσα την σιωπήν μου, όχι δια να δικαιωθώ εκ των ανθρώπων, η δικαιοσύνη και το έλεος του Θεού είναι τα ποθούμενα, αλλά πρώτον για την ιστορική αλήθεια:
α) Ποιος εγνώρισε τον π. Παΐσιο και πως τον συνέδεσε με την Αδελφότητα της Σουρωτής.
β) Ποιος συγκέντρωσε το έμψυχο υλικό του Ησυχαστηρίου και από πότε.
γ) Ποιος ίδρυσε εξ αρχής μέχρι το έτος 1983 το Ησυχαστήριο κτι­ριακά.
Και δεύτερον για τον τερματισμό του σκανδαλισμού χιλιάδων πι­στών, εκ του πλήθους των σκόπιμων ιστορικών αναληθειών που κυ­κλοφορούν εκ του Ησυχαστηρίου της Σουρωτής με αποτέλεσμα την πνευματικήν ζημίαν.
Αρχιμανδρίτης Πολύκαρπος Ματζάρογλου
Εν τη Ι. Μονή Παναγία του Έβρου
Εορτή του Τιμίου Σταυρού 2010

Η Ελλάς, η Ευρώπη και η Ορθόδοξη Θεία Λειτουργία (π. Βασίλειος Γοντικάκης)

Ὁπότε, δὲν στέκουν οἱ ἀπόψεις ὅτι ὑπάρχουν κάποιοι πλούσιοι καὶ δυνατοὶ ποὺ ἀδικοῦν ἐμᾶς, τοὺς φτωχοὺς καὶ λίγους «τῆς θρησκευτικῆς καὶ πολιτιστικῆς μειονότητος».

Εἶναι ψέμμα αὐτό. Εἴμαστε οἱ πλούσιοι, οἱ δυνατοὶ καὶ πολιτισμένοι, ποὺ ἀδικοῦμε τὸν ἑαυτό μας καὶ ὅλους τοὺς ἄλλους. Ἔχομε τὴν ἰσχὺ τοῦ Πνεύματος καὶ κληρονομιὰ ἀκατάλυτη, ποὺ μᾶς καθιστᾶ ὑπεύθυνους γιὰ τὴν προστασία τῆς ἀνθρωπίνης ἐλευθερίας καὶ ἀξιοπρέπειας.

Τὰ κροκοδείλια δάκρυά μας δὲν θὰ μᾶς ἀπαλλάξουν ἀπὸ τὴν εὐθύνη. Εἴμαστε ὀφειλέται. Καὶ θὰ μᾶς ζητήσουν λόγο οἱ ἄνθρωποι, οἱ χιλιάδες, τὰ ἑκατομμύρια, ποὺ ἀδικήθηκαν, κάηκαν, σάπισαν στὰ κάτεργα, καὶ αὐτοὶ ποὺ σήμερα ζοῦν μέσα στὸν λιμὸ τῆς εὐμαρείας καὶ στὴν εἱρκτὴ τῆς «ἐλευθερίας», ποὺ τοὺς ὁδηγεῖ στὴ νάρκωσι καὶ τοὺς πνίγει.

Δὲν θὰ μᾶς σώση κανένα ἄλλοθι, ὅταν σταθοῦμε στὴν τελικὴ κρίσι, ὅταν θὰ προσπαθοῦμε καὶ δὲν θὰ μποροῦμε νὰ δικαιολογήσωμε τὸ γιατί δὲν ζήσαμε καὶ δὲν δώσαμε τὴ μαρτυρία τῆς Παραδόσεώς μας, ποὺ προσφέρει σαρκωμένη καὶ ἔμπρακτη λύσι στὸ πρόβλημα τοῦ ἀνθρώπου καὶ τῆς κοινωνίας του· στὸ πρόβλημα τοῦ νοήματος τῆς ζωῆς καὶ τῆς συνεχείας της.

Ἂν οἰκονομικὰ εἴμαστε ὑποδεέστεροι, συγκρινόμενοι μὲ ἄλλους λαούς, καὶ ἂν δὲν διαθέτωμε τὰ κεφάλαια τῆς Εὐρωπαϊκῆς Τραπέζης, ὅμως ἔχομε κάποια ἄλλα, μοναδικά, ἀδαπάνητα λειτουργικὰ κεφάλαια κάποιας ἄλλης Ἁγίας Τραπέζης, ποὺ εἶναι ἱκανὴ νὰ θρέψη τὴν οἰκουμένη μὲ τὴ χαρὰ τῆς Ἀναστάσεως ποὺ νικᾶ τὸν θάνατο:

«Ἡ τράπεζα γέμει, τρυφήσατε πάντες. Ὁ μόσχος πολύς, μηδεὶς ἐξέλθῃ πεινῶν. Πάντες ἀπολαύσατε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως. Πάντες ἀπολαύσατε τοῦ πλούτου τῆς χρηστότητος» ( Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, Λόγος κατηχητικὸς τοῦ Πάσχα).

Τὸ χρέος μας εἶναι μεγάλο, συγκεκριμένο καὶ οἰκουμενικό. Καὶ τὸ ὅτι ἡ ἐλάχιστη Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἡ μικρὴ ἀριθμητικὰ καὶ ἀδύνατη ἀνθρωπίνως, προκαλεῖ κάποια ἀντίδρασι –γιατὶ αὐτὴ σώζει τὸν ἄνθρωπο– φανερώνεται καὶ στὶς ἐκδηλώσεις καὶ ἐνέργειες ἀνθρώπων «δυνατῶν καὶ ὑπευθύνων», ποὺ κανονικά, ἂν ἦταν ἀμελητέα ποσότης, ἔπρεπε ἁπλῶς νὰ τὴν ἀντιπαρέρχωνται διὰ τῆς σιωπῆς. Ἐνῷ συμβαίνει τὸ τελείως ἀντίθετο: Ἀπὸ τὴ μιὰ μεριά, ἀπὸ τὰ κέντρα ἐξουσίας καὶ ἀπὸ τοὺς «δοκοῦντας ἄρχειν τῶν ἐθνῶν» (πρβλ. Μάρκ. 10, 42) ἐκφράζεται μιὰ ἀνησυχία.

Ὁ κ. Χάντινγκτον μὲ τοὺς ἐπιτελεῖς του στὸ Χάρβαρντ ἐπισημαίνει ὅτι ἡ παρουσία τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ τῆς ξένης λογικῆς της συνιστᾶ ἐπικίνδυνη ἀνωμαλία στὴν ἀνατολικὴ περιοχὴ τῆς Μεσογείου.

Ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρά, ὁ πολιὸς μελετητὴς καὶ γνώστης τῆς ἱστορίας καὶ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας σὲρ Στῆβεν Ράνσιμαν δηλώνει ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία ἔχει τὴ δύναμι νὰ ἐπιζήση κατὰ τὸν ἐρχόμενο αἰώνα. Ὁ Ρωμαιοκαθολικισμὸς καὶ ὁ Προτεσταντισμὸς ἔχουν τὴν ἴδια λογικὴ καὶ κινοῦνται στὸ ἴδιο πλαίσιο καὶ στὴν ἴδια ὁλοκληρωτικὴ τακτική, ὅπου ὁ ἄνθρωπος ἀγνοεῖται, ὑποτιμᾶται.

Καὶ οἱ δύο πλευρὲς ἔχουν δίκιο. Ἂν καὶ ξεκινοῦν ἀπὸ διαφορετικὲς προϋποθέσεις, καταλήγουν στὸ ἴδιο: ἐντοπίζουν τὴν ἴδια πραγματικότητα, ποὺ εἶναι γιὰ ἄλλους ὀσμὴ ζωῆς εἰς ζωήν, καὶ γιὰ ἄλλους ὀσμὴ θανάτου εἰς θάνατον (βλ. Β΄ Κορ. 2, 16). Οἱ Ὀρθόδοξοι πρέπει νὰ εἴμαστε εὐγνώμονες καὶ πρὸς τὶς δύο πλευρὲς (προπαντὸς πρὸς τὴν πρώτη), γιατὶ μᾶς στέλνουν τὸ ἴδιο μήνυμα: δὲν μποροῦμε ἀτιμωρητὶ νὰ κοιμώμαστε. Τὸ συμπέρασμα:

– Δὲν εἴμαστε λίγοι, εἴμαστε πολλοί. Τὸ πλῆθος καὶ ἡ δύναμίς μας βρίσκονται στὸν δυναμισμὸ τοῦ προζυμιοῦ τῆς ἐλευθερίας τοῦ Πνεύματος.

– Δὲν θὰ μᾶς φᾶνε. Ὀφείλομε νὰ φαγωθοῦμε, γιὰ νὰ δώσωμε στοὺς πεινασμένους «τὸν οὐράνιον ἄρτον, τὴν τροφὴν τοῦ παντὸς κόσμου» (Εὐχὴ τῆς Προθέσεως τῆς θείας Λειτουργίας τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου), ποὺ μελίζεται καὶ δὲν διαιρεῖται· ἐσθίεται καὶ οὐδέποτε δαπανᾶται (βλ. ὀπισθάμβωνο εὐχὴ τῆς θείας Λειτουργίας τοῦ Μ. Βασιλείου). Ἔτσι, βρίσκομε τὸν ἑαυτό μας, ἀποκτοῦμε δύναμι καὶ ἐξοφλοῦμε τὸ χρέος μας.

– Δὲν φοβόμαστε καὶ δὲν τὰ χάνομε. Ὄχι ἐπειδὴ εἴμαστε δυνατοί, ἀλλ’ ἐπειδὴ εἶναι δυνατὸς Αὐτὸς ποὺ μᾶς ἀγαπᾶ, καὶ ἀγαπᾶ τὸν κάθε ἄγνωστο καὶ ἀνώνυμο ἄνθρωπο μὲ τὴν ἀγάπη ποὺ ἀγαπᾶ τὴν οἰκουμένη.

– Ἡ ἐποχή μας εἶναι κρίσιμη, ἄρα καλή, ἂν τὴ δοῦμε μέσα ἀπὸ τὸ μυστήριο τῆς θείας Λειτουργίας, τῆς ἱερᾶς Ἀποκαλύψεως· εἶναι μία ἀφορμὴ μετανοίας καὶ σωτηρίας ὅλων μας. Ἂν ἤμασταν καλὰ κατὰ φαντασίαν καὶ ἀνθρωπίνην ἐπίνοιαν, ἂν δὲν εἴχαμε προβλήματα ἢ νομίζαμε ὅτι δὲν εἴχαμε· θὰ ἤμασταν σὲ κατάστασι ἐπικινδύνου νάρκης, ὕπνου καὶ ψευδαισθήσεως.

– Δὲν ἀμυνόμαστε. Κάνομε ἐπίθεσι. Καὶ ἡ ἐπίθεσι γίνεται πρὸς ὄφελος ἐκείνων πρὸς τοὺς ὁποίους ἐπιτιθέμεθα. Καὶ ἂν θέλετε γιὰ τὴ Συνθήκη τοῦ Σένγκεν καὶ τὸ φακέλωμα: τὸ «ὄχι» ἔρχεται ἀπὸ μόνο του. Καὶ τὸ «ὄχι» αὐτὸ λέγεται ἀπὸ ἀγάπη καὶ γιὰ τὸ καλὸ περισσότερο τῶν Εὐρωπαίων (ἐκείνων ποὺ νομοθετοῦν καὶ παίρνουν ἀποφάσεις – ὅπως τὶς παίρνουν – καὶ ἐκείνων ποὺ τὶς ὑφίστανται).

Ὄχι τόσο γιὰ τοὺς Ὀρθοδόξους· αὐτοὶ εἶναι δοκιμασμένοι καὶ παρηγορημένοι μέσα στὰ ἀτελείωτα ἱστορικά τους μαρτύρια καὶ στὴν οὐράνια παράκλησι τῆς θείας Λειτουργίας. Ἔτσι, καὶ οἱ πιὸ μεγάλες ἐλευθερίες εἶναι ἀνεπαρκεῖς γιὰ τὶς ἀπαιτήσεις τους, καὶ ἡ βαρύτερη σκλαβιὰ ἀνίκανη νὰ θίξη τὴν ἐλευθερία τους. νὰ θίξη τὴν ἐλευθερία τους.

Αρχιμανδρίτου Βασιλείου Γοντικάκη Πρώην Ηγουμένου Ιεράς Μονής Ιβήρων Αγίου Ορους

Τό θέμα τής διαμάχης μεταξύ Φαναρίου καί Αθηνών:Ανύπαρκτο καί σοβαρό. Μά, δέν είναι μητέρα μας η Μεγάλη Εκκλησία; Δέν βρίσκεται εκεί η καρδιά μας, η δύναμι καί τό πώς ζήσαμε μέχρι τώρα; Καί δέν βρίσκεται εκεί η εξασφάλισι τής ελπίδος γιά τό πώς μπορούμε νά ζήσωμε στήν εποχή τής παγκοσμιοποιήσεως καί διεθνοποιήσεως;

Άναψε μία μικρή φωτιά. Περιμένεις νά σβήση, αλλά αυτή φουντώνει. Φαίνεται πώς είναι σοβαρή υπόθεσι. Είναι επικίνδυνη. Μπορεί νά μετατραπή σέ πυρκαγιά συμφοράς. Βλέποντας τά πράγματα από τό Άγιον Όρος θά ήθελα (μού ζήτησαν καί κάποιοι αδελφοί) νά έλεγα δυό λόγια. Ως αγιορείτης, βρίσκεσαι σέ τόπο καί τρόπο ασφαλείας, εάν είσαι αληθινός μοναχός. Είσαι νεκρός καί είσαι ελεύθερος. Ρώτησε κάποιος μοναχός: «Γιατί, περπατώντας στήν έρημο, φοβάμαι;». Ο Γέροντας τού απαντά: «Ακμήν ζής», ακόμη ζής. «Εάν ήσουν νεκρός, δέν θά φοβόσουν τίποτε. Θά ήσουν απόλυτα ελεύθερος καί ευαίσθητος. Θά ήσουν μία αίσθησι».
Ο σκοπός τής ζωής τού ανθρώπου είναι νά φτάση σ αυτή τήν αίσθησι, νά γίνη μία αίσθησι. Εάν σού δοθή αυτή η Χάρις, τότε κινείσαι ελεύθερα. Κυκλοφορείς κεκλεισμένων καί ανεωγμένων τών θυρών, μέ λυμένα καί άλυτα τά προβλήματα. Άν κάποια εμπειρία σέ σφράγισε, εάν κάτι τέτοιο, έστω ελάχιστα, σού δόθηκε, εάν βρήκες τήν παρηγοριά μετά από τήν πολλή δοκιμασία, εάν είσαι «τής Αναστάσεως τήν πείραν ειληφώς», εάν πέρασες, έστω καί μία φορά αλλά πραγματικά, διά τού θανάτου (τού αληθινού) στή ζωή, τότε μπορείς νά ελπίζης. Μπορείς νά προχωρής. Χρειάζεται όμως, εφ όσον ακόμη βρίσκεσαι σέ τούτο τόν κόσμο, τόν μεταβαλλόμενο καί αλλοιούμενο, νά προχωρής μέ πολύ δέος καί προσοχή, στηριζόμενος στήν αγάπη (πού είναι θυσία τών πάντων) καί στήν ταπείνωσι (πού είναι αγάπη εξαφανίσεως), γιά νά φανερώνεται ο Άλλος, πού είναι παρηγοριά όλων.

Μετά απ όλα αυτά μπορούμε νά ρίξωμε μιά ματιά στήν ιστορία τού Γένους μας. Νομίζω ότι ο Ελληνισμός έχει διαγράψει μία παρόμοια πορεία. Αναζήτησε. Πέρασε από δοκιμασίες πολλές. Έφτασε κάπου. Βρήκε κάτι πού δέν είναι τού παρόντος αιώνος καί ταυτόχρονα τόν βοηθά νά προχωρήση ξεκάθαρα καί σταθερά στόν νύν αιώνα. Όλο αυτό βρίσκεται μέσα στήν Ορθόδοξη λειτουργική θεολογία.
Έλληνες. Ένας μικρός λαός μέ μεγάλες απαιτήσεις. Αναζητούν τήν αλήθεια. Αγαπούν τήν καλλιέπεια καί πάνε πέρα απ αυτή. Ψάχνουν, ζητούν σέ όλους τούς τομείς νά βρούν τήν πρώτη αιτία, νά βρούν απαντήσεις στά καίρια ερωτήματα γιά τόν άνθρωπο, τόν κόσμο, τόν Θεό. Είναι έτοιμοι νά ακούσουν καθετί νέο. Νά ασπαστούν τήν αλήθεια πού τούς πείθει. Νά απορρίψουν ό, τι δέν τούς αναπαύει. Ταξιδεύουν, μελετούν, μαθαίνουν. Κάνουν τή μελέτη τού θανάτου φιλοσοφία, τά προσωπικά τους προβλήματα καί τίς ιστορικές συμφορές τέχνη καί τραγωδία. Δέν αναπαύονται στήν τέχνη (καί τήν πιό υψηλή) ούτε στήν φιλοσοφία («παίδων αθύρματα»). Θέλουν νά προχωρήσουν πρός κάτι τολμηρότερο καί θεϊκότερο, πρός κάτι πού τούς σπρώχνει καί τούς προετοίμασε η μέχρι τώρα πορεία, κατάκτησι καί δίψα τους. «Πολιτισμός τών Ελλήνων. Καμμιά λατρεία τής δύναμης. Τό χρονικό ήταν μονάχα μιά γέφυρα. Στίς ψυχικές καταστάσεις δέν ζητούσαν τήν έντασι, αλλά τήν καθαρότητα» (Σιμονε Ωειλ). Η συνάντησι τού Ελληνισμού μέ τόν Χριστιανισμό σφράγισε τήν ιστορία του, αλλά καί τής ανθρωπότητος. Όταν ζήτησαν νά δούν τόν Χριστό Έλληνες, ο Κύριος είπε: «Νύν εδοξάσθη ο υιός τού ανθρώπου». Οι Έλληνες (όχι οι Ρωμαίοι, ούτε οι Εβραίοι) δέχονται τό μήνυμα τής Καινής Κτίσεως. Είναι προετοιμασμένοι από τούς φιλοσόφους, ποιητές καί τραγικούς. Διά τών Ελλήνων μεταδίδεται τό μήνυμα τής Καινής Κτίσεως στόν κόσμο. Γί αυτό ο π. Γεώργιος Φλωρόβσκι τολμά νά διακηρύξη: «Τό νά είμαστε Χριστιανοί σημαίνει νά είμαστε Έλληνες, μιάς καί η Καινή Διαθήκη, τήν ύψιστη αυθεντία τής οποίας αποδεχόμαστε, είναι διά παντός ένα ελληνικό βιβλίο». Στούς ελληνιστικούς καί ρωμαϊκούς χρόνους, όταν η Ρωμαϊκή

π. Βασίλειος Γοντικάκης: Ας γίνει το θέλημά Σου, Θεέ μου, ότι κι αν μου στοιχίσει!

Εν τέλει, όλα οδηγούν σε μία δοκιμασία όπου απειλείται το παν, σε μία κρίση που ξεπερνά συχνά τη λογική και την αντοχή σου.

Εκείνη λοιπόν την ώρα της έσχατης απορίας και εγκαταλείψεως, αν συνειδητά πεις με όλη σου την ύπαρξη «ας γίνει το θέλημά Σου, Θεέ μου, ότι κι αν μου στοιχίσει», τότε αλλάζεις όλος. Ενδύεσαι τον Χριστό. Αλλάζει όνομα ο τόπος. Γίνεσαι άλλος.

Νοιώθεις ότι έζησες μια ζωή, για να φτάσεις σ’ εκείνη τη στιγμή και σ’ εκείνο τον τόπο. Αυτή η στιγμή είναι αστραπή και αιωνιότης.

Τότε δεν έχεις καμία απορία. Δεν αναπολείς τίποτε, ούτε προσδοκάς. Η θεία επίσκεψη δια μιας εξαφάνισε τον χωρισμό σε παρελθόν και μέλλον, κάνοντας τα πάντα ένα παρόν πλησμονής.

Ακινητείς. Μένεις ενεός. Γεμάτος έκπληξη. Με ανοικτές τις αισθήσεις. Με το να είσαι όλος μία αίσθηση.

Αξιολογείς τα πάντα διαφορετικά. Βρίσκεις τον πλούτο, την δόξα και τον παράδεισο εκεί όπου άλλοι βλέπουν τη συμφορά που πρέπει να αποφύγουν.

«Βασιλεύς της Δόξης» γνωρίζεται ο Χριστός πάνω στον Σταυρό και απλωμένος ύπτιος νεκρός στον Επιτάφιο Θρήνο.

Από τότε ευφραίνεσαι περιφρονούμενος. Χαίρεσαι υποτιμούμενος. Και βοηθείσαι διαγραφόμενος.

Γράφεται στις πλάκες της καρδιά σου ένας νέος νόμος, όπως γράφτηκε στις πέτρινες πλάκες στο όρος Σινά. Η νέα νομοθεσία, της αγάπης, που τη δέχτηκες προσωπικά, σε σφράγισε, ως «σφραγίς δωρεάς Πνεύματος Αγίου.

Έκτοτε κυκλοφορείς διαφορετικά. Κουβαλάς την εμπειρία αυτή ως αιμορραγία. Κουβαλάς τη θανή, που σε έφερε στη ζωή. Δεν βγαίνεις έξω από τον τάφο. Τρέφεσαι απ’αυτόν, όπως το φυτό τρέφεται από τις ρίζες του μέσα στη γη. Από αυτή τη εμπειρία αρθρώνεται ο λόγος σου, διαμορφώνεται ο χώρος σου. Είναι όλα φανέρωση αυτής της νεκραναστάσεως. Είναι όλα ντυμένα με σεμνότητα κατανύξεως και πηγαίο δυναμισμό αιωνίου ζωής.

Από το βιβλίο: «Φως Χριστού φαίνει πάσι»

Αρχιμ. Βασιλείου Γοντικάκη

Εκδ. Ιεράς Μονής Ιβήρων